پيشرفت هاي سريع علمي و افزايش ميزان انتشارات مکتوب و غير مکتوب فرايند دستيابي به اطلاعات را پيچيده و مشکل کرده است. ضرورت برخورد علمي و فني مناسب با رشد روز افزون انتشارات براي ذخيره و بازيابي اطلاعات به منظور تسريع و افزايش دسترس پذيري آن براي همه کاربران در سطوح مختلف جامعه اهميت رشته کتابداري و اطلاع رساني را افزون کرده است.
پیشنهاد ویژه ایران مدرس: آشنایی با رشته علوم تربیتی و بازارکار آن
مراکز اطلاع رساني در زمينه هاي مختلف موضوعي و تخصصي، اطلاعات مورد نياز پژوهندگان را گردآوري، تجزيه و تحليل و آماده استفاده مي کنند. کتابخانه هاي دانشگاهـــي به عنوان پشتيبان برنامه هاي آموزشـــي و پژوهشــــي مراکز آموزش عالي، کتابخانه هاي آموزشگاهي به عنوان تقويت کننده برنامه هاي درسي و کتابخانه هاي عمومي در جهت افزايش فرهنگ و دانش عمومي خدمات و منابع لازم را فراهم مي آورند. ايجاد، تجهيز، و اداره کتابخانه ها و مراکز اطلاعاتي، و ارائه خدمات بهتر آنان ضرورت آموزش متخصصان اين رشته را بيشتر نمايان مي سازد.
دانش آموختگان اين گروه ضمن آشنايي با مباني نظري کتابداري و اطلاع رساني از توانايي هاي زير برخوردار مي شوند:
*انجام امور تخصصي، فني و خدماتي کتابخانه ها و مراکز اطلاع رساني
*نظارت بر فعاليت ها و رفع اشکالات فني و تخصصي
*برنامه ريزي و اداره انواع کتابخانه ها و مراکز اطلاع رساني
*اجراي امور پژوهشي در مسائل کتابداري و اطلاع رساني
پیشنهاد می شود مقاله معرفی رشته حقوق را هم بخوانید.
كشور ایران با جمعیت حدود 70 میلیون كه 48 میلیون نفر از آنها باسواد هستند، كمتر از 1500 كتابخانه عمومی دارد كه تعداد كتاب بهترین و بزرگترین آنها به زحمت به 500 هزار جلد می رسد. این در حالی است كه كشور همسایه ما، آذربایجان، با جمعیت حدود 60 درصد جمعیت ایران 000/10 كتابخانه دارد و در كشورهای پیشرفته یك كتابخانه برای شروع كار باید 600 تا 700 هزار جلد كتاب داشته باشد.
البته در كشور ما جمعیت استفاده كننده از همین حداقل امكانات نیز بسیار اندك است و كتابخانه ها در ایران فعالیت چشمگیری ندارند. در واقع كشور ما با این كه زمانی مهدتمدن و دانش بوده و بزرگترین كتابخانه های عالم و نفیس ترین كتب را داشته است اكنون در زمینه كتاب و كتابخوانی دچار فقر فرهنگی است و كتابخانه ها، مراكزی ساكن و ساكت هستند كه فقط در دوران امتحانات دانش آموزان یا دانشجویان، قرائت خانه آنها شلوغ می شود.
بدون شك یكی از علل اصلی این مشكل، نبود كتابداران متخصص و علاقمند در كتابخانه های كشور است. كارشناسانی آگاه، باتجربه و تحصیل كرده كه توانایی ارزیابی نیازهای كتابخانه واحد مطبوع خود را داشته باشند و در جریان انتشار كتابهای جدید و خرید كتابهای مناسب قرار گیرند. این افراد باید قادر به سازماندهی منابع بوده، با فهرست نویسی مناسب امكان دست یابی مراجعه كننده به كتابهای مورد نظر را فراهم آورند و افراد خاص مانند معلولان، نابینایان و سالمندان نیز بتوانند از امكانات موجود در كتابخانه بخوبی استفاده كنند و در نهایت باید وضعیتی فراهم آید كه احساس نیاز برای مراجعه افراد به كتابخانه ایجاد شود. هدف رشته كتابداری و اطلاع رسانی كه در دانشگاهها و مراكز آموزش عالی كشور ما ارائه می شود، تربیت همین دسته از متخصصان است.
كتابخانه به منزله نهادی اجتماعی در نظر گرفته می شود كه از پنج قسمت تشكیل شده است. این پنج بخش عبارتند از : 1- بخش انتخاب و تهیه منابع كه باید با نیاز مراجعه كننده و امكانات منطقه ای هماهنگ باشد2- بخش فهرست نویسی برای استفاده بهینه مراجعه كننده از منابع موجود در كتابخانه3- بخش امانت 4- بخش مرجع5- بخش حفظ و نگهداری منابع.
در این میان، كتابداری مجموعه فعالیت هایی است كه فردی به عنوان كتابدار و شبكه ای به عنوان كتابداری انجام می دهد تا فرآورده هایش یعنی كتاب، نشریه، مجله فیلم، صفحه موسیقی و دیسك های كامپیوتری به دست مراجعه كننده برسد. به عبارتی كتابداری حلقه واسط بین بازار مصرف اطلاعات و تولید اطلاعات است.
كتاب دارای دو معنی است: یكی معنای محدود و دامنه ای بسته كه همان اوراق مكتوب به هم پیوسته و جلد شده است و اصطلاحاً به آن ?صورت گوتنبرگی كتاب? می گویند، و دیگری معنای گسترده آن است، كه به هر اثری كه به گونه ای ثبت و ضبط شده باشد گفته می شود. از این دیدگاه، نوار صفحه، لوح فشرده و حتی آنچه در اینترنت قابل دسترسی است "كتاب" تلقی می شود.
پسوند "داری" در كتابداری نیز به معنای اداره كردن و مدیریت كردن كتاب در همان معنای گسترده آن است. بنابراین كتابداری به سامان دادن كتاب می پردازد. اما این سامان دادن كتاب به چه معنا است؟ باید گفت كه هیچ اثری با این هدف تهیه و تدوین نمی شود كه به همان صورت منفعل و ایستا باقی بماند. بلكه هدف آن است كه دانش و اطلاعی را به دیگران انتقال دهد. در این میان، سامان دادن كتاب به معنای آماده كردن آن برای دستیابی آسان و سریع می باشد.
كتابداری دارای دو عنصر اساسی "كتاب" (با همان معنای وسیع) و دیگری "انسان" (به عنوان موجودی خواننده یا داننده كار) است و رشته كتابداری هموار كردن مسیر ارتباط میان دو عنصر كتاب و استفاده كننده از كتاب می باشد. برای آن كه بتوانیم این ارتباط را امكان پذیر كنیم، باید چگونگی پیوند میان آن دو را نیز بیاموزیم.
تمام دروس پایه و اختصاصی در رشته كتابداری (خصوصاً دوره كارشناسی) بر اساس همین سه وظیفه تدوین شده است. یعنی دانشجوی این رشته منابع و متون را می شناسد، از ویژگی انواع مواد انتشار یافته آگاه می گردد، محتوای آنها و چگونگی تبدیل اندیشه های موجود در ذهن نویسنده به پدیده ای عینی و قابل شناسایی را درك می كند و قابلیت ها و توانایی های رسانه های گوناگون از قبیل كتاب (به معنای محدود)، مجله، روزنامه، نوار، لوح فشرده، اینترنت و مانند آنها را درمی یابد.
از سوی دیگر دروسی نیز در برنامه این رشته هست كه برای شناخت انسان، چگونگی شكل گیری دانش و معرفت افراد در ذهن آنان، تاثیر محیط، فرهنگ و جامعه، برداشته ها و باورهای آنان قابل استفاده باشد باید مراجعان را به درستی بشناسیم، با محیط فرهنگی آنها آشنا باشیم و نیازهای اطلاعاتی آنها را تشخیص دهیم.
البته دانستن ویژگی های كتاب و خواننده به تنهایی برای انجام وظیفه كتابدار كفایت نمی كند. برای این كار لازم است با فرآیند ارتباط آگاه باشیم و بدانیم در چه شرایطی ارتباط آسان می شود و تحت چه شرایطی دچار اختلال می گردد. پس لازم است كه با حوزه ارتباطات نیز كم و بیش آشنا باشیم. به همین دلیل سه ضلع مثلث، كتاب، خواننده و ارتباط طی سالیان موضوع مطالعه پژوهش علاقمندان بوده، آثاری كه از این مطالعات برجای مانده، دستمایه مناسبی برای برنامه های درسی رشته كتابداری است.
به جرات می توان گفت كه از جمله عوامل پیشرفت مسلمانان در سده های اولیه در زمینه های علمی و فرهنگی، به توجه آنان به كتاب و كتابخانه ارتباط داشته است. چرا كه همواره جمع آوری كتب سودمند و مفید و به عبارت دیگر كتابخانه های عظیم، نشانه ترقی و پیشرفت یك ملت و جلوه واقعی توجه آنها به علم و دانش است. اما امروزه با وجود آن كه ما در عصر ارتباطات و خانواده جهانی به سر می بریم، توجه لازم به كتابخانه ها كه مركز اصلی اطلاع رسانی هستند، نمی شود و نقش مهم و با ارزش كتابخانه را در حد مخزن كتاب، و كتابدار را در حد امانت دهنده كتاب پایین آورده ایم. هدف رشته كتابداری این است كه كتابخانه ها جایگاه واقعی خود را به دست آورده، باعث رشد فرهنگی جامعه شوند.
گفتنی است كه رشته كتابداری در مقطع كارشناسی دارای دو گرایش "علوم انسانی" و "علوم پایه" است كه دانشجویان گرایش علوم انسانی دروسی در زمینه مبانی علم حقوق، جغرافیای شهری، اقتصاد، تاریخ ادیان و مدیریت مطالعه می كنند و دانشجویان گرایش علوم پایه در زمینه ریاضیات، فیزیك، شیمی، آمار، زمین شناسی و فیزیولوژی اطلاعات پایه را به دست می آورند.
مطالعه مقاله چگونه میتوان معلم خصوصی شد و از کار تدریس درآمد خوبی کسب کرد هم می تواند مفید باشد.
توانمندی ها و ویژگی های لازم
شغل كتابداری در كشور ما به عنوان یك شغل كم زحمت و بی دردسر شناخته می شود. زیرا در ذهن بسیاری از افراد، تصور یك كتابدار مساوی است با فردی كه بیشتر ساعت كار خود را به استراحت یا گفتگو با دوستان و همكاران می گذارند و گاه نیز كتابی را به مراجعه كنندگان امانت می دهد و نام آن را در دفتری ثبت می كند. اما حقیقت امر این است كه یك كتابدار متخصص و علاقمند در ساعات كار، فردی فعال و پویا است و تمامی وقت او صرف مطالعه، تحقیق و برقراری ارتباطی سازنده با مراجعه كنندگان می شود. به همین دلیل دانشجوی این رشته باید خود را برای كاری پر از فعالیت و تحقیق جهت كسب دانش بیشتر آماده سازد.
رشته كتابداری با دانش اندوزی سر و كار دارد. بنابراین هر فردی كه دامنه مطالعات او گسترده تر باشد، قابلیت پیشرفت بیشتری در این رشته دارد، فردی كه از همه كس و همه چیز بیاموزد و آموخته ها را در كار خود به كار برد. زیرا قناعت به دانسته های موجود و خود را بی نیاز از ارتقاء و بهبود دانش و معرفت دانستن، آفتی خطرزا برای رشته كتابداری است.
فراگیری آهسته و پیوسته و شكیبایی و بردباری در برخورد با اطرافیان و پرسش كنندگان نیز دو ویژگی عمده است كه دانشجویان این رشته باید در خود بپرورانند و باید بتوانند با مردم ارتباط برقرار كنند. همچنین اصرار بر تحمیل نظرات خود به دیگران و خودداری از شنیدن و تحلیل كردن آراء آنان، كتابدار را به تدریج در چارچوب بسته بدون روزنه ای محبوس می كند و سبب می شود كه نه دیگران تاب تحمل او را داشته باشند و نه او بتواند دیگران را تحمل كند. پس سعه صدر، بردباری، عطش دانستن و فهمیدن، تلاش برای ارتباط سازنده با دیگران از جمله ویژگی های كسی است كه مایل است به عرصه كتابداری راه یابد و در مسئولیت های شغلی خود نیز كامیاب باشد.
این رشته از بین داوطلبان هر سه گروه آزمایشی ریاضی و فنی، علوم تجربی و علوم انسانی دانشجو می پذیرد.
آینده شغلی و بازار كار
با توجه به پیشرفت سریع جوامع انسانی و افزایش میزان انتشارات در زمینه های مختلف دانش بشری، ایجاد و گسترش كتابخانه ها امری الزامی است. از این رو كتابداری یكی از رشته هایی است كه چشم انداز فرصت های شغلی آن بسیار روشن است. كتابخانه های عمومی در سراسر كشور و كتابخانه های مدارس مقاطع مختلف هنوز چشم به راه كتابدارانی است كه دوره های دانشگاهی را طی كرده باشند. بخش اعظم فرصت های شغلی كتابخانه های دانشگاهی و تخصصی و مراكز اطلاع رسانی نیز هنوز آماده پذیرش فارغ التحصیلان این رشته است.
در نبود فارغ التحصیلان این رشته، كارشناسان رشته های دیگر مسوولیت ها و پست ها را برعهده گرفته اند. علاوه بر آن، كتابخانه ها هر چه وسیع تر شوند و مجموعه های آنها هر چه گسترده تر و پیچیده تر گردد، تعداد كتابداران شاغل در آنها نیز افزایش می یابد و این همه سبب می شود كه فارغ التحصیلان این رشته كمتر دغدغه یافتن شغل داشته باشند. برنامه های درسی این رشته نیز به گونه ای است كه قابلیت دانشجویان را برای قبول مسؤولیت در كتابخانه های مختلف و مراكز اطلاع رسانی گوناگون فراهم می آورد.
البته باید به این نكته نیز توجه داشت كه مراكز و كتابخانه هایی كه در صدد استخدام فارغ التحصیلان هستند، افراد شایسته تر را ترجیح می دهند و این بر دانشجویان است كه از آغاز ورود به رشته، به خودسازی و گسترش دانش و عمق بخشیدن به مهارت های خود بپردازند و از این طریق چشم انداز شغلی خود را پیشاپیش ترسیم نمایند.
درس های پایه
روانشناسی اجتماعی ،روانشناسی عمومی،تاریخ تمدن،مبانی جامعه شناسی،تاریخ ادبیات ایران،تاریخ ادبیات جهان،تاریخ عمومی فلسفه،متون اختصاصی انگلیسی 1 و 2 ،متون اختصاصی فرانسه 1 و 2
درس های اصلی
كتابخانه و كتابداری ،مجموعه سازی 1 و 2 ،سازماندهی مواد 1 و 2 و 3 و 4 ،مرجع شناسی عمومی (فارسی و عربی) ،ساختمان و تجهیزات كتابخانه ،مواد سمعی و بصری , مواد خدمات كتابخانه برای بزرگسالان نوسواد ،مواد خدمات كتابخانه برای كودكان و نوجوانان،ماشین نویسی فارسی ،ماشین نویسی لاتین ،اداره كتابخانه ،مرجع شناسی عمومی (لاتین)، اصول كار مرجع ،گزارش نویسی،كارآموزی 1 و 2 و 3 و 4
دروس تخصصی گرایش علوم انسانی و اجتماعی
آمار و احتمالات مقدماتی ،مبانی كامپیوتر و برنامه نویسی، مبانی سازمان و مدیریت، مبانی علم حقوق، مبانی تاریخ اجتماعی ایران ،جغرافیای شهری و روستاشناسی ،كلیات علم اقتصاد، روانشناسی كودك و نوجوان ،تاریخ ادیان، آشنایی با بانكهای اطلاعاتی
دروس تخصصی گرایش علوم پایه
تاریخ علوم ،زمین شناسی،ریاضیات عمومی،فیزیك عمومی،شیمی عمومی،آمار و احتمالات،فیزیولوژی عمومی،آشنایی با بانك های اطلاعات علوم پایه،مبانی كامپیوتر و برنامه نویسی،برنامه نویسی كاربردی
منبع:forum.it98.ir
-------------------------------------------------
پیشنهاد می کنیم مقاله پر درآمدترین شغل های یدی را بشناسید را هم بخوانید.
معرفی رشته علوم کتابداری و اطلاع رسانی - مقطع کارشناسی ارشد
آثار و نوشته های بزرگان علم و ادب یکی از اساس ترین عوامل شناخت و انتقال فرهنگ یک کشور یا جامعه به جوامع دیگر بوده است. کتابخانه ها از دیرباز به عنوان مراکز نگهداری و اشاعه این آثار و میراث فرهنگی شناخته شده اند. تحولات جوامع بشری در طول قرون اخیر از جمله پیدایش صنعت چاپ، انقلاب صنعتی، دگرگونی شیوه های آموزش، تاثیر نتایج تحقیقات در توسعه و رشد اقتصادی – اجتماعی و پیشرفتهای سریع و اعجاب آور علوم و فنون و پژوشهای مبوط، هریک به نوبه خود تاثیری عمیق در رشد حجم منابع چاپی و غیر چاپی اطلاعاتی داشته است. هر چند فراوانی انتشارات و اطلاعات کار آموزش و پژوهش را ساده می کند ولی در عین حال سبب بروز اشکالاتی در دسترس به منابع اطلاعاتی مورد نیاز می شود و این مسئله می تواند جریان پیشرفتهای فرهنگی و گسترش آموزش و پژوهش در زمینه های گوناگون راکند یا مختل سازد.
توجه به اهمیت افزایش سطح فرهنگ عمومی و ترویج کتابخوانی افراد جامعه ضرورت تحقیق و توسعه و شناخت بیشتر هویت فرهنگی از یک سو و افزایش سریع حجم اطلاعات از سوی دیگر، ایجاد و توسعه کتابخانه ها و مراکز اسناد و مدارک را به عنوان کانون گرد آوری و اشاعه اطلاعات ضروری ساخته است.
در شرایط فعلی که کشور ایران باید در جهت بازیابی هویت فرهنگی خویش و استقلال علمی و فنی و حصول خودکفایی اقتصادی گام بردارد کار بهره گیری درست و به موقع از اطلاعات علمی و فنی ودقیق و روز آمد و نیز استفاده از میراث غنی فرهنگ گذشته باید جدی گرفته شود. در این رابطه کتابخانه ها و مراکز اسناد و مدارک وظیفه دارند تا با توجه به نیاز ویژگیهای جامعه استفاده کننده، به انجام نقش و رسالت خویش بپردازدند. مراکز اسناد و مدارک در زمینه های مختلف موضوعی و تخصصی اطلاعات مورد نیاز پژوهندگان را گرد آوری و تجریه و تحلیل نموده و آماده استفاده میکنند. کتابخانه دانشگاهی به عنوان پیشتیبان برنامه های آموزشی و پژوهشی دانشگاهها و موسسات آموزش عالی، کتابخانه های آموزشگاهی به عنوان تقویت کننده برنامه های درسی و کتابخانه های عمومی در جهت افزایش فرهنگ و دانش عمومی می توانند خدمات و منابع لازم را فراهم آورند. برای ایجاد تجهیز و اداره اینگونه کتابخانه ها و مراکز اسناد و مدارک ونیز ارائه خدمات اطلاعاتی لازم، آموزش نیروی انسانی در سطح کارشناسی ارشد در گرایش های مختلف امری ضروری است.
طول دوره تحصیل
متوسط طول دوره کارشناسی ارشد علوم کتابداری و اطلاع رسانی شامل 4 نیمسال تحصیلی(2 سال) بوده و حداکثر آن طبق ضوابط پیش بینی شده در آئین نامه های مصوب وزارت فرهنگ و آموزش عالی خواهند بود.
طول هر ترم 17 هفته و معادل یک نیمسال تحصیلی است، زمان هر واحد درسی از نوع نظری 17 ساعت، از نوع عملی 34 ساعت و کارورزی و کارآموزی حداقل 68 ساعت در طول ترم می باشد. کاروزیها در کتابخانه ها و مراکز اسناد متناسب با گرایش تخصصی دانشجو انجام می گیرد.
تعداد واحدها
تعداد واحدهای دروس دوره کارشناسی ارشد علوم کتابداری و اطلاع رسانی 32 واحد بشرح زیر است>
- دروس عمومی 2 واحد (الزاماً دانشجویانیکه در دوره کارشناسی نگذرانده اند)
- دروس اختصاصی 4 واحد
این دروس در تمام گرایش های دانشگاهی، آموزشگاهی، عمومی و اطلاع رسانی یکسان است.
- دروس اختصاصی اجباری 12 واحد
- دروس اختصاصی اختیاری 8 واحد
- سمینار (تهیه مقاله و نقد مطالب) 2 واحد
- کارورزی 2 واحد
- رساله (پایان نامه ) 4 واحد
یادآوری: دانشجویانی که از رشته های غیرکتابداری در مقطع کارشناسی ارشد این رشته پذیرفته می شوند علاوه بر 32 واحد فوق باید طبق جدول شماره 3 دروس پیشنیاز را بگذرانند.
نقش و توانایی یا کارایی
وظایفی که قابلیت انجام آنها از فارغ التحصیلان این سطح از علوم کتابداری و اطلاع رسانی انتظار می رود عبارتند از :
1- برنامه ریزی واداره انواع کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی
2- انجام امور تخصصی، فنی و خدماتی کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی
3- نظارت و کنترل فعالیتها، رفع اشکالات فنی و تخصصی
4- اجرای امور پژوهشی در مسائل کتابداری و اطلاع رسانی
5-همکاری با برنامه های آموزشی و پژوهشی،
چارت درسی زیر صرفا جنبه پیشنهادی دارد. انتخاب واحد باید با نظر و تائید استاد راهنما صورت گیرد. در غیر این صورت هیچ مسوولیتی متوجه مسوولیت سایت دانشگاه نخواهد بود
دروس دوره چهار ترمي كارشناسي ارشد رشته كتابداري و اطلاع رساني
خير کد درس نام درس (اختياري) نوع
ترم 1
1 31430010 مبانی کتابداری خير تخصصي
2 31430021 روش تحقیق خير پايه
3 31431013 مجموعه سازی خير تخصصي
4 31433053 تکنولوژی اطلاعات و سیستمهای اطلاعاتی خير تخصصي
5 31433064 ذخیره و بازیابی اطلاعات خير تخصصي
ترم 2
6 31431024 مرجع شناسی عمومی - فارسی و غیرفارسی خير تخصصي
7 31431035 سازماندهی مواد - مقدماتی خير تخصصي
8 31433086 داده پردازی خير تخصصي پیش نیاز
9 31433097 نشریات ادواری خير تخصصي پیش نیاز
10 31433100 آمار خير تخصصي
11 31433122 مطالعه مستقل خير اصلي
ترم 3
12 31433031 سمینارتحقیق خير تخصصي
13 31433042 مرجع شناسی اختصاصی خير تخصصي پیش نیاز
14 31433075 نمایه سازی و چکیده نویسی خير تخصصي پیش نیاز
15 31433144 آشنایی بانظامهای کامپیوتری کتابخانه ای خير تخصصي
ترم 4
16 31433019 پایان نامه خير تخصصي
17 31433020 کارورزی خير تخصصي
18 31433111 مدیریت آرشیو خير اصلي
منبع: وب سایت دانشگاه فردوسی مشهد
--------------------------------------------------
معرفی رشته ی كتابداری درشاخه پزشكی
دیباچه:
سالانه 7000 عنوان نشریه پزشکی و صدها کتاب در زمینههای پزشکی و پیراپزشکی در سراسر جهان منتشر میشود؛ نشریات و آثاری که آخرین اطلاعات علمی و دادههای پزشکی را میتوان در آنها یافت. از همینرو، تمامی دانشجویان پزشکی و پیراپزشکی و بویژه متخصصان دانشهای مرتبط باید با دسترسی به نشریات و کتب مورد نظر، دانش خود را به روز کرده و از آخرین اکتشافات و اختراعات مرتبط با رشته تخصصی خود، مطلع شوند. البته حجم آثار پزشکی و پیراپزشکی که در قالب کتاب، نشریه، نوار، لوح فشرده و ... ثبت و ضبط شده است، بسیار زیادتر از آن است که متخصصان این علوم بتوانند بتنهایی مطالب موردنظر را از میان این حجم انبوه پیدا کنند. چنین کاری در توان متخصصان رشته کتابداری پزشکی است؛ افرادی که در رشته کتابداری در شاخه پزشکی، به مجموعهسازی، ساماندهی و اشاعه اطلاعات درشاخههای پزشکی و پیراپزشکی و موضوعات وابسته به آن میپردازند اطلاعات پایه در زمینههای آناتومی، داروشناسی، بیماریشناسی، علوم آزمایشگاهی، بیوشیمی، بیوفیزیک و واژهشناسی پزشکی را به دست میآورند. در واقع میتوان متخصص این رشته را دستیار پزشک یا بازوی توانمند جراح دانست. زیرا همان طور که یک پزشک برای شناخت و درمان بیماری نیاز به عکس، جواب آزمایش و مشاهدات بالینی دارد، باید از منابع و مراجع پزشکی نیز برای روزآمد کردن اطلاعات خود بهره ببرد. برای مثال، یک جراح قبل از عمل کردن یک کیست نادر یا کیستی که در مکان حساس واقع شده است، باید به آمار و اطلاعات پزشکی مراجعه کند تا ببیند که آیا برداشتن کیست کار صحیحی است یا خیر. گفتنی است که این آمار پزشکی را باید کتابدار پزشکی در اختیار جراح قرار دهد.
تواناییهای لازم :
هنگام انتخاب رشته دو راه وجود دارد. یکی اینکه در فرم انتخاب رشته، ابتدا، رشتههای اسم و رسمدار را که در بورس هستند انتخاب کنید و انتهای فرم را هم به رشتههای ناشناختهای که اسم و رسمی ندارند و امید دارید که در یکی از آنها پذیرفته شوید، اختصاص دهید.راه دیگر نیز این است که براساس علاقه، استعداد و نیاز جامعه، رشته دانشگاهی خود را انتخاب نمایید و اصراری بر اینکه صد انتخاب خود را پر کنید نیز نداشته باشید. چون به احتمال قوی شما استعداد، علاقه و آمادگی لازم را برای صد رشته محل نخواهید داشت.رشته کتابداری در شاخه پزشکی نیز نیاز به دانشجویانی دارد که با عشق و علاقه و شناخت لازم وارد این رشته شده باشند. دانشجویان این رشته چون باید در تمام زمینههای پزشکی و پیراپزشکی اطلاعات اولیه را دارا باشند، باید در درس زیستشناسی توانایی بسیاری داشته باشند. همچنین لازم است که این دانشجویان به کار با کامپیوتر و نرمافزارهای کامپیوتری و زبان انگلیسی مسلط باشند.
موقعیت شغلی در ایران :
فارغالتحصیل توانمند کتابداری پزشکی که با کامپیوتر و شبکههای اینترنتی بازیابی اطلاعات پزشکی آشنا باشد، بسادگی میتواند در ایران و جهان جذب بازار کار شود و حقوق بسیار مناسب و خوبی دریافت نماید. گفتنی است که فرصتهای شغلی این رشته، بویژه در پروژههای تخصصی یا در بخش خصوصی بهتر میباشد.
درسهای این رشته در طول تحصیل :
فیزیک عمومی، شیمی عمومی، کتابخانه و کتابداری، زبانپیشدانشگاهی، زیستشناسی پیشدانشگاهی، گزارش نویسی، بیوشیمی، مجموعهسازی ، مرجعشناسی عمومی فارسی، سازماندهی مواد، تشریح و فیزیولوژی، روانشناسی عمومی، متون اختصاصی انگلیسی، علوم آزمایشگاهی، تاریخ علوم پزشکی، روانشناسی اجتماعی، مرجعشناسی لاتین، تاریخ عمومی فلسفه، ماشیننویسی فارسی، ماشیننویسی لاتین، تاریخ ادبیات ایران، مبانی جامعهشناسی، اصطلاحات علوم پزشکی و بهداشتی، تاریخ ادبیات جهان، داروشناسی، اصول کار مرجع، بهداشت عمومی، زبان فرانسه، تاریخ تمدن، مرجعشناسی تخصصی، حفاظت نگهداری مواد، اداره کتابخانه، آشنایی با صنعت چاپ و نشر، کارآموزی.
منبع : پارسی داک
-------------------------------------------------
علوم کتابداری و اطلاعرسانی
علوم کتابداری و اطلاعرسانی، دانشی است که به مطالعه و بررسی شیوههای گوناگون تولید دانش، گردآوری منابع اطلاعاتی (کتاب، مجله، لوح فشرده، بانکهای اطلاعاتی، پایگاه اطلاعاتی، اینترنت و وب)، سازماندهی، بازیابی و اشاعهٔ این منابع و محملهای اطلاعاتی میپردازد و در این راستا تلاش مینماید که در وقت خواننده یا کاربر صرفهجویی نماید.
تاریخچه
واژه کتابداری به عنوان برابر واژه انگلیسی "Librarianship" انتخاب شده است. دانشمند بزرگ، شیالی رانگاناتان زمانی که در دههٔ ۱۹۳۰ از انگلیس به هندوستان بازگشت و درصدد راهاندازی این دانش نوین در هند برآمد، جامعه هند در فهم این واژه مشکل داشتند و در نتیجه ایشان واژه جدید " Library Science" یعنی علم کتابداری را جایگزین آن واژه نمود. امروزه در آمریکا این واژه بیشتر بکار گرفته میشود.
در دههٔ ۱۹۹۰ با اختراع ریزرایانهها و در سال۱۹۹۰ با اختراع وب و ورود این فناوریهای نوین اطلاعاتی به پهنه کتابخانههای جهان این دانش نیز دستخوش دگرگونیهای گستردهای شد. در نتیجه پژوهشگران و استادان این رشته درصدد تغییر نام آن برآمدند و واژه " Information" یعنی "اطلاعات" یا "اطلاعرسانی" نیز به نام این دانش اضافه شد و امروز از آن به عنوان " Library & Information Sciences" یعنی: علوم کتابداری و اطلاعرسانی یاد میشود. اگرچه در انگلستان و برخی کشورهای دیگر با عناوین دیگری از جمله " Information Studies" و " Information Management" نیز از آن یاد میشود. کتابداری افرادی را تربیت میکنند برای کتابخانهها و مراکز اطلاع رسانی. کار فارغ التحصیلان این رشته دانش و مهارتهایی است که اطلاعات به شکل مضبوط چاپی و الکترونیکی ثبت و ضبط میکنند گرد آوری میکنند، سازماندهی میکنند و اشاعه میدهند. در واقع محل فعالیت فارغ التحصیلان این رشته کتابخانهها، آرشیوها و مراکز اطلاع رسانی است. در ایران از حدود ۶۵ سال پیش این رشته با مقطع فوق لیسانس در دانشگاه تهران آغاز و هم اکنون حدود ۷۵ گروه در دانشگاه ایران فعالیت دارند و ۴ دانشگاه شهید چمران، فردوسی مشهد و دانشگاه تهران و واحد علوم تحقیقات تهران واحد شمال در مقطع دکترا فعالیت دارند. با ظهور منابع الکترونیکی و ورود کامپیوتربه کتابخانهها ماهیت این رشته هم دگرگون شده و فارغ التحصیلان متناسب با تحولاتی که در این رشته رخ داده است با مهارتهای مختلف کامپیوتری و اینترنت آشنایی پیدا میکنند. در سال گذشته با توجه به تحولاتی که در این رشته رخ داده عنوان کتابداری به علم اطلاعات دانش شناسی تغییر یافته است. امروزه این دانش در ایران نیز گسترش یافته و زیرشاخههای تازهای از جمله اطلاعشناسی و وبشناسی را هم در بر میگیرد.
در اصل یک کتابدار در زمینههای سازماندهی، بازیابی و پراکنش اطلاعات در قالبهای گوناگونی اعم از کتاب، مجله، پایگاههای اطلاعاتی و اینترنت تخصص دارد.
همان طور که همه می دانید، اگر جامعهای بخواهد پیشرفت کند و توسعه یابد، باید مردم آن جامعه از نظر سواد رشد بالایی داشته باشند و اطلاعات خود را به روز سازند.
کتابخانهها برای این امر در تمام جوامع یشری بوجود آمده است. اگر کتابخانه بخواهد افراد بشری را به روز سازد، خود باید پویا باشد.
امروزه کتابخانهها به صورت الکترونیکی در آمدهاند، تا هر کس نیاز اطلاعاتی خود را در آن بر طرف سازد.
کارکنان کتابخانهها که به کتابدار شهرت دارند، مسئول خدمات رسانی و اطلاع رسانی به تمام افراد مراجعه کننده هستند.
کتابدار باید از کار خود لذت ببرد و با مراجعه کننده با تبسم و خشنودی برخورد نماید، به طوری که افراد جذب کتابخانهها شوند. کتابدار باید از خود مایه بگذارد و نگذارد که مراجعه کننده بدون اینکه نیازش بر طرف شود از کتابخانه بیرون آید.
امروزه اینترنت که دنیای اطلاعات است، در دسترس همگان قرار دارد و هر کس میتواند خود جویای مطالب باشد. ولی کتابدار به عنوان واسطه باید به این افراد کمک کند. زیرا بعضی مطالب از صحت و اعتبار کافی برخوردار نیستند و تنها کتابدار میتواند این مشکل را برطرف سازد.
کتابداری چیست؟ کتابداری یعنی اطلاع رسانی، برطرف کردن نیازهای اطلاعاتی، به روز ساختن اطلاعات افراد و کسی که اینها را ارائه دهد کتابدار است.
در ضمن برای اینکه یک کتابدار شویم باید در مراکز عالی و دانشگاهها درس خواند و مهارت لازم برای این رشته را کسب نماییم. به جرات میتوان گفت که از جمله عوامل پیشرفت مسلمانان در سالهای اول در زمینههای علمی و فرهنگی، به توجه آنان به کتاب و کتابخانه ارتباط داشته است. چرا که همواره جمع آوریکتابهای سودمند و مفید و به عبارت دیگر کتابخانههای عظیم، نشانه پیشرفت یک ملت و جلوه واقعی توجه آنها به علم و دانش است. اما امروزه با وجود آن که ما در عصر ارتباطات و خانواده جهانی به سر میبریم، توجه لازم به کتابخانهها که مرکز اصلی اطلاع رسانی هستند، نمیشود و نقش مهم و با ارزش کتابخانه را در حد مخزن کتاب، و کتابدار را در حد امانت دهنده کتاب پایین آوردهایم. هدف رشته کتابداری این است که کتابخانهها جایگاه واقعی خود را به دست آورده و باعث رشد فرهنگی جامعه شوند.
گفتنی است که رشته کتابداری در مقطع کارشناسی دارای دو گرایش "علوم انسانی" و "علوم پایه" است که دانشجویان گرایش علوم انسانی درسهایی در زمینه مبانی علم حقوق، جغرافیای شهری، اقتصاد، تاریخ دینها و مدیریت مطالعه میکنند و دانشجویان گرایش علوم پایه در زمینه ریاضیات، فیزیک، شیمی، آمار، زمین شناسی و فیزیولوژی اطلاعات پایه را به دست میآورند.
قوانین پنجگانه رانگاناتان
شیالی رانگاناتان (Shiyali Ramamrita Ranganathan) پدر علم کتابداری هند است. که قوانین پنجگانه او سرلوحه کار کتابداران است. این پنج قانون از قوانین معروف در علم کتابداری و اطلاع رسانی میباشد:
۱. کتاب برای استفادهاست.
۲. هر خوانندهای کتابش.
۳. هر کتابی خواننده اش.
۴. در وقت خواننده صرفه جویی کنید.
۵. کتابخانه ارگانیسمی زنده و پویا است.
رشته دانشگاهی مرتبط در ایران
نوشتار اصلی: علم اطلاعات و دانششناسی(کتابداری واطلاع رسانی)
رشته دانشگاهی مرتبط در ایران با عنوان علم اطلاعات و دانششناسی است که در جلسه شورای عالی برنامه ریزی، توسط اعضای کمیته برنامه ریزی، در تاریخ ۱۹ شهریور ۱۳۹۱ از عنوان علوم کتابداری و اطلاع رسانی به این عنوان تغییر یافت.
ابزارهای کتابدار
همانند هر فن حرفهای، انجام یک مصاحبه موثر به مهارتهای ویژهای نیاز دارد. مهارتهای بالنسبه ملموس هستندو میتوان آنها را آموزش داد، فرا گرفت و به کار برد. به هر حال مصاحبه گر متبحر عوامل ناملموسی را به کار خواهد گرفت تا این گفت و شنود کنترل شده را قرین موفقیت سازد. قبل از توجه به مهارتهای ویژه، کتابدار باید نظری کلی از مصاحبه به دست آورد و از تعدادی عوامل ناملموس آگاهی یابد. عوامل ناملموس شامل سبک، جداسازی مصاحبه و موفقیت است. عوامل ملموس شامل مهارتهای غیرکلامی و مهارتهای کلامی است.
مهارتهای کلامی
این مهارتها عبارتند از:
یاد آوردن (remembering)
اجتناب از تشخیص قبل از موعد(avoiding premature diagnoses)
انعکاس کلامی احساسات (reflecting feelings verbally)
بازگویی یا نقل محتوی(restating or paraphrasing content)
استفاده از مشوق ها(using encouragers)
ختم مقبول مذاکره (closure)
اظهار نظر و پیشنهاد (giving opinions and suggestion)
پرسشهای باز (open questions)
مهارتهای غیر کلامی
این مهارتها عبارتند از:
برخورد چشمها (eye contact)
اشارات و حرکات (gestures)
حالت راحت و جسمانی (relaxed posture)
حالت چهره و لحن صدا (facial expression and tone of voice)
حرکات: حرکات ،به تار و پود زندگی روزمره ما تنیده شده اند. اشاره و استفاده از دست هنگام صحبت کردن یا بیان کردن با حرکات ،اغلب بدون تفکرانجام می گیرد .
با این حال، مفهوم حرکات و اشارات می تواند در سراسر فرهنگ ها و مناطق متفاوت باشد، بنابراین، این مهم است برای جلوگیری از سوء تعبیر ،مراقب حرکات ورفتارهای خود هنگام صحبت کردن باشید. لمس کردن
منبع: ویکی پدیا
---------------------------------- گردآوری: ایران مدرس