در مقالات قبلی و بخشهای دیگر همین سایت (ایران مدرس) به صورت مفصل در رابطه با موفقیت در تدریس و تدریس خصوصی، نحوه تدریس ریاضی و فیزیک و سایر دروس مطالبی ارائه شده است. در این مقاله نیز به صورت اختصاصی در رابطه با نحوه تدریس فیزیک و موفقیت در تدریس فیزیک مطالبی ارائه می گردد. البته مطالب ارائه شده برای موفقیت در تدریس سایر دروس هم قابل اعمال است. ولی، در هر صورت، به صورت اختصاصی راهکارهای تدریس خوب و موفق فیزیک مورد بررسی قرار می گیرد. برای کسب نتیجه خوب در تدریس فیزیک و تبدیل شدن به یک مدرس موفق فیزیک موارد زیر را مد نظر داشته باشید:
1- اگر به فیزیک علاقه دارید، فیزیک تدریس کنید: فیزیک درس قشنگی است. اگر شما هم به فیزیک علاقه دارید و از تدریس آن لذت می برید، در این صورت بروید سراغ تدریس درس فیزیک. در غیر اینصورت درسهای دیگری که به انها علاقه مند هستید را تدریس نمائید. علاقه به کار و به تدریس در بلند مدت باعث موفقیت شما می شود. اگر فقط برای پول و درامد تدریس کنید زیاد دوام نمی آورید. در کل اگر به تدریس علاقه ندارید، این کار را کنار بگذارید. موفق ترین افراد در هر کاری عاشق کار خودشان هستند.
2- فیزیک را مفهومی تدریس نمائید: فیزیک یک درس کاملا مفهومی است. در کلاسهای تدریس و تدریس خصوصی فیزیک هم این نکته را مد نظر داشته باشید. فقط فرمول ندهید و نگوئید که با این فرمول مسئله حل می شود. معنی روابط فیزیکی مختلف و دلیل کاربرد آنها در مسائل را توضیح دهید. سعی کنید شاگردانتان مفهوم روابط را درک کنند و بفمهند.
پیشنهاد می کنیم مقاله چگونه در تدریس خصوصی فیزیک موفق تر عمل کنیم و شاگردهای بیشتری جذب نمائیم؟ را هم بخوانید.
3- راه حلهای مختلف حل مسائل را بگوئید: اگر فیزیک را مفهومی تدریس کنید و فهمیدن و درک سوالات را به شاگردانتان یاد دهید، ممکن است خود شاگردانتان برای حل یک مسئله راه حلهای مختلفی را ارائه دهند. مثلا در بحث حرکت پرتابی یک سوال مشخص را ممکن است بتوان از چند راه حل کرد. اگر کسی سوال را خوب فهمیده باشد راه حلهای مختلفی هم به ذهنش می رسد. در کلاسهای تدریس فیزیک شاگردانتان را محدود به یک فرمول و راه حل خاص نکنید. اگر کاری کنید که درس را خوب درک کنند، خودشان راه حل ارائه می دهند. مسلما اول کار باید به انها کمک کنید. ولی حین تدریس به آنها یادآوری کنید که ذهنشان را به کار بیندازند و در جستجوی راه حلهای ساده تر و بهتری برای حل سوالات باشند.
4- از شاگردهایتان توضیح بخواهید: حین تدریس خصوصی فیزیک و یا هر درس دیگری از شاگردهایتان بخواهید که درس را به زبان خودشان توضیح دهند. به این ترتیب هم مبحث برای خودشان بهتر جا می افتد و هم شما متوجه می شوید که درس را یاد گرفته اند یا نه. اگر حین تدریس فیزیک و یا حل مسائل فیزیک از فرمول خاصی استفاده می کنید، دلیل استفاده از رابطه مزبور را از آنها بپرسید. یا بپرسید که آیا به نظر آنها می تواند مسئله را از راه دیگری حل کرد یا نه؟
5- نمونه سوال امتحانی حل کنید: برای جا افتادن بهتر مطلب در جلسات تدریس فیزیک نزدیک به امتحان سوالهای امتحانی حل کنید تا شاگردانتان با نحوه مطرح شدن سوالات آشنا گردند. البته در طول ترم هم می توانید حین تدریس مباحث مختلف سوالهای امتحانی مرتبط با هر مبحث را حل کنید. برای دانلود رایگان سوالات امتحانی فیزیک و سایر دروس بر روی لینکهای زیر کلیک کنید.
6- خودتان خوب مطالب را درک کنید: برای اینکه در کار تدریس فیزیک موفق باشید و بتوانید فیزیک را مفهومی تدریس نمائید و مطالب را برای شاگردانتان خوب جا بیاندازید، در مرحله اول باید خودتان خوب مطالب را درک کرده باشید. حین مطالعه فیزیک و هنگامی که می خواهید برای تدریس آماده شوید، روی مسائل مختلف فکر کنید و راه حلهای مختلف حل یک مسئله را امتحان نمائید. هر چه تسلط خودتان بر مطلب بیشتر باشد کلاسهای شما برای شاگردانتان مفید تر خواهد بود.
7- تمرین بدهید و حل آن را بخواهید: یکی از بهترین راهکارها برای موفق شدن و نتیجه گرفتن شاگردانتان این است که به آنها تمرین بدهید تا در فاصله زمانی بین جلسات تدریس فیزیک آنها را حل کنند. حل تمرین و مسئله برای یادگیری دروسی مانند ریاضی و فیزیک واقعا لازم و مفید است. مدرسانی که ریاضی و فیزیک تدریس می کنند و جلسات تدریس خصوصی ریاضی و فیزیک برگزار می نمایند حتما تمرین و مسئله را باید به عنوان بخشی از کلاس در نظر بگیرند. تمریناتی را که شاگردانتان حل کرده اند بررسی کنیدو اشکالات آنها را برطرف نمائید.
پیشنهاد می شود این مقاله را هم بخوانید: تدریس موفق ریاضی و فیزیک و موفقیت در یادگیری ریاضیات و فیزیک
8- ارزیابی را فراموش نکنید: همانطور که در مورد قبلی گفته شد، یکی از راهکارها برای ارزیابی شاگردانتان تمربن دادن به آنها و بررسی تمرینات حل شده توسط آنان می باشد. می توانید در بعضی از جلسات تدریس فیزیک یک امتحان کوچک یا کوئیز هم بگیرید و میزان پیشرفت شاگردهایتان را ارزیابی نمائید. حتما این بخش را مد نظر داشته باشید. هدف شما در نهایت باید نتیجه گرفتن شاگردانتان و موفقیت آنها باشد. به این ترتیب خودتان هم در تدریس موفق خواهید شد. با ارزیابی مداوم میزان یادگیری آنها و نزدیک شدن به هدف که همانا موفقیت شاگردهایتان است را می سنجید.
9- حمایت را تا روز امتحان قطع نکنید: همانطور که در مقالات قبلی هم گفته شد، هدف از برگزاری جلسات تدریس خصوصی تنها ارائه درس نیست. شما باید به شاگردهایتان مشاوره بدهید و در برنامه ریزی تحصیل و درسی به آنها کمک کنید. در نهایت تا روز امتحان حمایت خودتان را از انها قطع ننمائید. حتی بعد از برگزاری امتحان هم پیگیر نمره و نتیجه آنان باشید.
10- اول اشکال را پیدا نمائید، سپس تدریس کنید: هر کدام از شاگردهای شما ممکن است در بخشی از درس اشکال داشته باشد و یا نوع اشکال او متفاوت باشد. در جلسات تدریس خصوصی و کلاسهای تدریس فیزیک باید این اشکالات را تشخیص داده و آنها را برطرف کنید. یکی از شاگردهای شما ممکن است در درک متن درس اشکال داشته باشد. دیگری ممکن است در حل مسائل ناتوان باشد. بسته به اشکالی که وجود دارد، در کلاسهای تدریس خصوصی برای هر کدام از شاگردهایتان راه حل مناسبی را برگزینید و نحوه تدریس خودتان را انتخاب کنید.
اگر سوال ( چگونه ریاضی تدریس کنیم؟ ) برای شما هم مطرح است، در این مقاله نکات مهمی در رابطه با تدریس خوب و موفق ریاضی را می توانید مطالعه کنید.
1- بر درس ریاضی مسلط شوید: اگر مدرس ریاضی هستید و یا قصد دارید فعالیت در زمینه تدریس خصوصی ریاضی را شروع کنید، برای پیشرفت در کارتان و تبدیل شدن به یک مدرس ریاضی خوب و موفق در مرحله اول باید تسلط خودتان بر درس ریاضی را افزایش دهید. تا جایی که می توانید درسی را که تدریس می کنید مطالعه نموده و مسائل و تمرینهای مختلفی را که قرار است در جلسات تدریس گروهی و یا تدریس خصوصی ریاضی ارائه کنید مرور نمائید. کاملا آماده باشید به نحوی که هر سوالی که از شما پرسیده شد را بتوانید پاسخ دهید. حین آماده شدن برای کلاسهای تدریس خصوصی و گروهی ریاضی سعی کنید خودتان مطالب را خوب درک کنید تا در انتاقل آنها به شاگردانتان موفق عمل کنید. مطالب را به صورت منسجم و قابل درک و فهم برای کلاس تدریس آماده کنید و برای کل زمان کلاس برنامه داشته باشید. هر چه بر درس مسلط تر باشید در کلاس تدریس ریاضی هم موفق تر عمل خواهید کرد و فن بیان بهتری هم خواهید داشت. هر چه بر ریاضی مسلط تر باشید مطالب را از زوایای مختلفی می توانید ببینید و اشکالات شاگردانتان را بهتر می توانید رفع کنید. میزان موفقیت شما در درس ریاضی و در تدریس درس ریاضی بیش از هر عامل دیگری به میزان تسلط خود شما بر درس بستگی دارد.
پیشنهاد می شود مقاله روش ها و راهکارهای موفقیت در تدریس خصوصی ریاضی را هم بخوانید.
2- در کلاس تدریس ریاضی جدی باشید: تدریس ریاضی را جدی بگیرید تا شاگرد یا شاگردان شما هم آن را جدی بگیرند. در کلاس درس در عین حال که جدی هستید و مطالب را تا جایی که می توانید به بهترین شکل ارائه می کنید، استراحت و شوخی را هم در نظر بگیرید. جدی بودن کلاس تدریس به معنی خشک و بی روح بودن آن نیست. در کلاس تدریس خود درس را جدی بگیرید و مطالب را عالی ارائه کنید. تمرین بدهید و تمرینات را با جدیت در جلسات بعدی تدریس ریاضی بخواهید. سوال بپرسید و از دانش آموزان و یا دانشجویان با جدیت انجام تمرینات و حل مسائل و مثالها را بخواهید. اگر شاگردهای شما در طول برگزاری کلاسها، درس را جدی نگیرند و تمرین و مسئله حل نکنند در آخر کلاسها به مشل بر می خورند. بنابراین باید در طول ترم و در زمان برگزاری کلاسها آنها هدایت کنید. در ضمن، تنها در صورتی که شاگرد یا شاگردهای شما تمرین حل کنند می توانید تشخیص دهید که درس را یاد گرفته اند یا نه.
3- سر وقت در کلاسهای تدریس ریاضی حاضر شوید: یکی از نشانه های جدی گرفتن کلاسهای تدریس و تدریس خصوصی ریاضی و یکی از راهکارها برای موفقیت در تدریس سر وقت حاضر شدن در کلاس است. تا جایی که می توانید تاخیر نداشته باشید.
4- تمرین و مسئله پایه یادگیری ریاضی است: در کلاسهای تدریس ریاضی علاوه بر ارائه درس تا جایی که وقت به شما اجازه می دهد تمرین و مسئله حل کنید. حل تمرین و مسئله مطلب را بهتر جا می اندازد و به فهم کاملتر ان کمک زیادی می کند. همانطور که گفته شد به شاگردانتان هم تمرین و مسئله برای حل در بین جلسات تدریس بدهید و در جلسات بعدی تدریس ریاضی حل تمارین را با جدیت از آنها بخواهید. در خود کلاسهای تدریس ریاضی هم به شاگردانتان مسئله بدهید تا حل کنند و روش حل آنها را ارزیابی کنید.
این مقاله را هم مطالعه نمائید: چگونه ریاضی تدریس کنیم و نحوه تدریس موفق ریاضیات
5- کوئیز یا امتحان بگیرید: برای موفقیت در تدریس ریاضی و برای اینکه خیالتان راحت باشد که شاگردان شما نتیجه خواهند گرفت، ارزیابی و امتحان گرفتن را فراموش نکنید. می توانید در تعدادی از جلسات اول جلسه یک کوئیز بگیرید و در حد 15 دقیقه وقت به آن اختصاص دهید. کوئیز و امتحان باعث می شود میزان یادگیری شاگردانتان مورد سنجش قرار گرفته و اگر خوب درس را یاد نگرفته اند روش تدریس خودتان را اصلاح کنید و یا توصیه هایی در رابطه با روش مطالعه به آنها داشته باشید.
6- نمونه سوالهای امتحانی ریاضی سالهای گذشته را حل کنید: بعد از مطالع و تدری کتاب درسی و حل تمرینات و مثالهای کافی از خود کتاب درسی در ایام نزدیک امتحانات می توانید سوالهای امتحانی سالهای گذشته را برای شاگردانتان حل کنید تا با نحوه مطرح شدن سوالات آشنا شوند.
7- پیگیر و حمایتگر باشید: برای تبدیل شدن به یک مدرس خوب و موفق ریاضی تنها ارائه یک تدریس خوب در کلاس درس کافی نیست. سعی کنید تا روز امتحان از شاگرد یا شاگردانتان حمایت کنید. اشکالات آنها را رفع کنید و اگر لازم شد جلسات تدریس ریاضی اضافه هم در نظر بگیرید. یکی دو جلسه برای رفع اشکال و جمع بندی قبل از روز امتحان در نظر بگیرید.
8- مطالب را از دید دانش آموزان دانشجویان ببینید: دقت کنید که هر کدام از شاگردان شما ممکن است در بخشی از درس اشکال داشته باشند که با بقیه متفاوت باشد. ممکن است یکی از شاگردان شما اشکال پایه ای داشته باشد و دیگری در حل تمرین و مسئله و تحلیل مسائل در حالت کلی دچار اشکال گردد. باید با پرسیدن سوالهای مداوم، ارزیابی های به موقع و دادن تمرین و مسئله و بررسی جوابهای شاگردانتان اشکال هر کدام از آنها را تشخیص داده و سعی کنید دقیقا همان اشکال را در جلسات تدریس و تدریس خصوصی ریاضی برطرف کنید.
9- کلاسهای تدریس ریاضی را در طول ترم برگزار کنید: به شاگردان خودتان هم این نکته را یادآوری کنید. اگر شاگردهایی از ترمهای قبل دارید به انها توصیه کنید که اگر به کلاسهای ریاضی برای ترم حاضر هم نیاز دارند، کلاسها را هر چه سریعتر شروع کنید. کلاسهای تدریس خصوصی ریاضی و دروس دیگر هم اگر در طول ترم برگزار شود بازدهی و کارایی بالاتری دارد.
10- جزوه خود شاگردتان را ملاک کلاسهای تدریس خصوصی ریاضی قرار دهید: اگر در زمینه تدریس خصوصی ریاضی فعالیت دارید، سعی کنید ملاک کلاس را جزوه درسی خود دانش آموز یا دانشجو قرار دهید. حل تمرینات و مثالهای اضافه تر اشکالی ندارد. ئلی در نهایت چون امتحان از جزوه کلاسی گرفته می شود شما هم باید سعی کنید جزوه مزبور را تدریس کنید و به صورت سلیقه ای و یا از روی جزوه خودتان تدریس نکنید.
علاقه به تدریس و تدریس خصوصی در موفقیت در تدریس مهم است. اگر می خواهید در کار تدریس و یا هر کار دیگری موفق باشید، در مرحله اول از خودتان بپرسید که ایا به این کار علاقه دارم؟ همانطور که می دانید، اگر به کاری علاقه داشته باشید حین انجام کار اصلا فکر نمی کنید که دارید کاری انجام می دهید بلکه مانند تفریح به نظر می رسد. بنابراین در کار تدریس علاقه یکی از پارامترهای مهم است. در ضمن اگر به تدریس علاقه داشته باشید، ارتباط بهتری با دانشجویان و دانش آموزان برقرار خواهید کرد. چون به هر حال خودتان از انجام کار تدریس لذت می برید و در نتیجه حرفهای شما نفوذ بیشتری در شاگردانتان خواهد داشت.
مطالعه مقاله چگونه در تدریس خصوصی ریاضی موفق باشیم و شاگردهای زیادی جذب کنیم؟ هم پیشنهاد می شود.
مطلب دیگری که برای موفقیت در تدریس باید در نظر بگیرید، تسلط بر مطلب تدریسی است. بهتر است دروسی را تدریس کنید که با رشته خودتان در ارتباط باشد و برآنها کاملا مسلط هستید. به این ترتیب هم برای آمادگی تدریس دروس مزبور وقت کمتری می ذارید و هم آنها را بهتر تدریس می کنید. قبل از جلسات تدریس درس را مرور کنید. اگر کاملا مسلط هم هستید می توانید تمرینات و مسائل جدیدتر و بهتری را آماده کنید. برای کسب موفقیت در تدریس و تدریس خصوصی و کسب درامد بالا از این شغل مورد دیگری که باید در نظر داشته باشید این است که شاگردانتان را حمایت کنید. اگر کلاسهای خصوصی برگزار می کنید، تا روز امتحان با شاگردانتان در ارتباط باشید و آنها را حمایت کنید. بهتر است روز قبل از جلسه امتحان یک جلسه کلاس خصوصی برای جمع بندی مطالب ارائه شده در طول ترم برگزار نمائید. برای موفقیت در تدریس خصوصی و کار و شغل تدریس عوامل دیگری هم موثر و تاثر گذار هستند. این پارامترها به صورت مفصل در همین سایت (ایران مدرس) بررسی شده اند. برای فعالیت در زمینه تدریس خصوصی بر روی عبارت "عضویت در سایت" در بالای همین صفحه کلیک کنید. برای مطالعه مقالات بیشتر در زمینه موفقیت در تدریس بر روی لینکهای زیر کلیک کنید.
برای موفقیت در تدریس و تدریس خصوصی موارد زیر را مد نظر داشته باشید:
1- کلاسهای تدریس را در زمان مناسب برگزار کنید. به عنوان مثال اگر شاگرد شما تا ساعت 4 بعد از ظهر کلاس مدرسه یا دانشگاه را دارد، بعد از ان دیگر جلسه تدریس خصوصی نذارید. چون شاگرد شما کاملا خسته است و کلاس تدریس خصوصی برای او بازدهی ای نخواهد داشت. بهتر است با شاگردهای خودتان حرف بزنید و ببینید که بیشترین بازدهی را در چه ساعتی از روز دارند و کلاس تدریس خصوصی را در ان ساعت برگزار کنید.
2- قبل از حضور در جلسات تدریس و تدریس خصوصی آمادگی لازم را در خودتان ایجاد کنید. تا جایی که می توانید بر مباحث تدریسی مسلط باشید. اگر کار تدریس را به تازگی شروع کرده اید در ابتدای کار چند درس محدود را درس بدهید تا خوب بر انها مسلط شوید. در ادامه می توانید تعداد درسهای تدریسی خودتان را بیشتر کنید. قبل از جلسات تدریس وقت بذارید و بر مطلب مسلط شوید.
3- جلسات تدریس را خیلی طولانی برگزار ننمائید. جلسات تدریس و تدریس خصوصی را بیشتر از 90 دقیقه ادامه ندهید. اگر در ایام امتحانات مجبور شدید این کار را انجام دهید، هر یک ساعت یک بار به شاگردتان استراحت بدهید.
4- در جلسات تدریس خصوصی متکلم وحده نباشید. در حین تدریس به صورت مداوم از شاگرد یا شاگردهایتان سوال بپرسید. با پرسیدن سوال متوجه خواهید شد که شاگردهای شما چه مقدار از مطلب را متوجه شده اند. در کلاسهای تدریس گروهی وقتی از یکی از شاگردها سوال می پرسید بقیه هم حواسشان را جمع می کنند و این برای یادگیری آنها بهتر است.
5- میزان یادگیری شاگردهایتان را ارزیابی کنید. به شاگردانتان تمرین و مسئله بدهید و حل تمرینها را از آنها بخواهید. اگر کلاس تدریس خصوصی دارید هر از چند گاهی در جلسه تدریس تمرینی را به خود شاگردتان بدهید تا حل کند. ببینید که کلا چقدر یاد گرفته است. آیا مطالبی را که ارائه کرده اید می تواند حین حل تمرین و مسئله استفاده کند؟
اگر می خواهید مدرس خوبی باشید و در کار تدریس و تدریس خصوصی موفق باشید موارد زیر را در نظر بگیرید:
1- سر وقت در کلاس تدریس مدرسه و دانشگاه و یا جلسات تدریس خصوصی حاضر شوید.
2- جلسات تدریس خصوصی را در زمانی برگزار کنید که هم برای شما و هم شاگردتان مناسب باشد.
3- جلسات تدریس خصوصی را خیلی طولانی برگزار نکنید. در ایام امتحانات که مجبورید این کار را انجام دهید بین جلسات تدریس استراحت کافی در نظر بگیرید.
4- تا جایی که ممکن است کلاسهای تدریس خصوصی را به ایام امتحانات موکول نکنید. قبل از رسیدن به ایام امتحانات درس را تمام کنید.
5- تسلط خودتان بر دروس تدریسی را بالاتر ببرید. هر چه مسلط تر باشید بیان روانتری هم خواهید داشت.
6- مطلب را از دید شاگردتان ببینید. متکلم وحده نباشید. سوال بپرسید و ببینید که آیا شاگرد یا شاگردانتان مطلب را فهمیده اند یا نه.
7- ارزیابی را فراموش نکنید. به شاگردتان در جلسات تدریس خصوصی و به شاگردانتان در جلسات تدریس مدرسه و دانشگاه تمرین و مسئله بدهید و حل تمرینات را از آنها بخواهید.
8- در پایین همین مطلب هم مطالبی در زمینه تدریس خصوصی، موفقیت در تدریس، موفقیت تحصیلی و ... ارائه شده است. مطالعه این مطالب هم ممکن است مفید باشد.
مطالعه این مقاله هم موثر است: چرا تدریس خصوصی ریاضی بسیار پرمتقاضی است؟
در این مقاله نکاتی برای افزایش کیفیت جلسات تدریس خصوصی و موفقیت در تدریس ارائه شده است. برای افزایش کیفیت جلسات تدریس خصوصی موارد زیر را مد نظر داشته باشید.
1- تا جایی که ممکن است با مطالعه بیشتر تسلط خودتان را بر مطالب تدریسی افزایش دهید.
2- قبل از جلسات تدریس آمادگی لازم را در خودتان ایجاد کنید. برای تمامی وقت تدریس برنامه داشته باشید و کلاس درس را به صورت متنوع برگزار نمائید.
3- سعی کنید کلاس تدریس شما خسته کننده نباشد. هر جا دید شاگرد یا شاگردانتان خسته شده اند، استراحت کوتاهی بدهید.
4- در جلسات تدریس و تدریس خصوصی با پرسیدن سوال از شاگرد یا شاگردانتان روند یادگیری را بررسی کنید. متکلم وحده نباشید و اجازه دهید شاگردها شما هم حرف بزنند. از انها سوال بپرسید و ببینید که آیا مطلب را گرفته اند یا نه.
5- در جلسات تدریس به اندازه کافی تمرین حل کنید. خصوصا برای دروسی مانند ریاضی و فیزیک و ... حل تمرین و مسئله لازم و ضروری است.
6- برای مدت زمان بین کلاسها به شاگردتان تمرین بدهید تا حل کند. به این ترتیب برای حل تمرینات هم که شده مجبور است درس را مرور کند.
7- حام و پشتیبان شاگردانتان باشید. خارج از جلسات تدریس و به صورت تلفنی هم پیگیر نتیجه گرفتن و موفقیت آنها باشید.
8- در خود جلسات تدریس هم به شاگردتان اجازه دهید تمرین حل کند. هم خودتان کمی خستگی در می کنید و هم چک می کنید که آیا درس را یاد گرفته است یا نه.
9- جلسات تدریس خصوصی را خیلی طولانی برگزار نکنید. به شاگردانتان توصیه کنید که کلاسهای تدریس خصوصی را از اوایل ترم برگزار کنید تا در ایام امتحانات مشکلی نداشته باشید.
10- حتی المکان کلاسهای تدریس را در اوقاتی برگزار نمائید که هم خودتان و هم شاگردتان خسته نباشید. روزهایی که شاگرد شما در مدرسه یا دانشگاه کلاسهای زیادی داشته است زمان مناسبی برای برگزاری کلاسهای تدریس خصوصی نیست.
منبع: ایران مدرس
