توفیقی گفت: آرامشی که زمینه فعالیت‌های علمی است باید در دانشگاه‌ها وجود داشته باشد و در عین حال فضای باز سیاسی، نشاط سیاسی و فضای تبادل نظر نیز برقرار باشد و زمانی که این مسایل را تشویق می‌کنیم باید محیطی امن برای ایجاد این فضا به وجود آوریم که در حال حاضر نیز این گونه است و باید تقویت شود.
به گزارش خبرنگار «دانشگاهی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، جعفر توفیقی در اجلاس روسای دانشگاه‌ها که صبح امروز برگزار شد، با اشاره به جلسه روز گذشته هیات دولت با مقام معظم رهبری اظهار کرد: در این جلسه مقام معظم رهبری اقتصاد و علم را از اولویت‌های مهم در کشور دانستند و بر نقش وزارت علوم و بهداشت به عنوان متولیان پیشرفت علمی تاکید کردند.
وی ادامه داد: بعد از گذشت 35 سال از انقلاب اسلامی فعالیت‌های علمی کشور مورد تایید مقام معظم رهبری است و چراغ امیدی شده است در برابر فشارهایی که از خارج تحمیل می‌شود جای خوشحالی دارد.
توفیقی با تاکید بر اینکه در جلسه روز گذشته مقام معظم رهبری تاکید کردند گفتمان اصلی دولت باید خدمت به مردم باشد اظهار کرد:این چهارچوبی است که همه باید در راستای آن حرکت کنیم.
وی با اشاره به نقش مهم علم و فناوری در حوزه‌های مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی اظهار کرد: در هر حوزه‌ای که وارد شویم پشتوانه آن علم و فناوری است و گفتمان خدمت به مردم به معنای خدمت و توسعه پایدار امروزه در حوزه‌های مختلف باید مورد توجه قرار گیرد.
توفیقی با بیان اینکه بار اصلی ترجمه خدمت پایدار به مردم بر دوش دانشگاههاست افزود: امروزه هیچ مشکلی بدون علم و فناوری قابل حل نیست.
وزیر علوم اظهار کرد: در گذشته دانشگاه‌ها در حاشیه بودند و گفتمان فناوری در کشور غایب بود و گفتمان علم نیز محدود به آموزش می‌شد ولی امروزه با اتخاذ راهبردهای اساسی گفتمان فناوری و دانشگاه در متن آمده و بازیگر اصلی خدمت به مردم در همه حوزه‌های فرهنگی،اجتماعی، سیاسی محسوب می‌شود.
وی ادامه داد: نکته اساسی در این زمینه توجه به آزاد کردن ظرفیت‌ها و حفظ دستاوردهای بدست آمده است و همانطور که رهبری اشاره کردند این مسئله در بحث ایده تا بازار تجلی پیدا می‌کند.
وی ادامه داد: رسالت دانشگاه‌ها پارک‌های علم و فناوری و مراکز پژوهشی حفظ دستاوردهای علمی، ایجاد ارزش افزوده در حوزه‌های مختلف است که با تبدیل کردن ایده‌ها به علم، علم به فناوری، فناوری به تولید ایجاد می‌شود.
توفیقی با بیان اینکه در سندهای نقشه جامع علمی کشور، سیاست‌های کلی و قانون برنامه پنجم توسعه 25 سرفصل مشخص شده است که مخاطب آن دانشگاه‌ها، پارک‌های علمی و فناوری و مراکز پژوهشی هستند و 140 راهبرد و 600 اقدام در این زمینه پیش بینی شده است، گفت: این نشان دهنده برنامه قوی و توجه اسناد بالادستی در حوزه وزارت علوم و وزارت بهداشت و موسسات علمی است.
وی ادامه داد: وظیفه وزارت علوم عملیاتی کردن برنامه‌های این اسناد است که البته به دلیل وسعت سرفصل‌ها و گزاره‌های این اسناد باید اولویت‌بندی دقیقی در این زمینه صورت گیرد. البته اولویت بندی به معنای تعطیل کردن حوزه‌های دیگر نیست.
به گزارش ایسنا، سرپرست وزارت علوم، تحقیقات و فناوری سیاست گذاری، برنامه ریزی کلان، نظارت و ارزیابی و حمایت و پشتیبانی را چهار وظیفه کلیدی وزارت علوم عنوان کرد و گفت: استقلال دانشگاه‌ها اوج اعتمادی است که نظام می‌تواند به دانشگاه‌ها داشته باشد.
وی با بیان اینکه توسعه اختیارات دانشگاه‌ها در قانون برنامه چهارم و پنجم توسعه نیز آمده است تصریح کرد: باید در فرآیندهای بازبینی شود که دانشگاه‌ها از یک قدرت مانور بالا برخوردار باشند و بتوانند خودشان تصمیم بگیرند.
سرپرست وزارت علوم همچنین درباره پذیرش متمرکز دانشجوی دکتری گفت: در حال حاضر سه سال است که این پذیرش به صورت متمرکز انجام می‌شود بنابراین باید این موضوع را ارزیابی کنیم هرچند که من نمی‌خواهم قضاوت کنم اما باید مورد بررسی قرار گیرد و دانشگاهیان را نیز در این موضوع مشارکت دهیم که اگر این برگزاری خوب بود آنرا ادامه دهیم و اگر نقاط ضعفش بیشتر بود اصلاح شود.
وی با بیان اینکه وزارت علوم نقش محدودی دارد و کارهای اصلی را دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی و پارک های علم و فناوری انجام می‌دهند اظهار کرد: ما باید ببینیم که دانشگاهمان در چهارسال آینده می‌خواهد چه جایگاهی داشته باشد.
وی با اشاره به چشم انداز چهار سال آینده دانشگاه‌ها و امیدواری برای رسیدن به افق این چشم‌انداز، خاطرنشان کرد: دانشگاه چهار سال بعد باید استقلال عملیاتی داشته باشد و بسیار چابک، توانمند، تصمیم‌ساز و منعطف باشد که بتواند به راحتی تصمیم بگیرد و در عین حال رضایت دانشگاهیان را به همراه داشته باشد. از طرفی دانشگاه چهار سال بعد باید دانشگاه کارآفرین و ماموریت گرا باشد که در متن جامعه به نیازهای مردم، جامعه و صنعت پاسخ می‌دهد.
سرپرست وزارت علوم با بیان اینکه دانشگاه زیربنای اقتدار و امنیت ملی است، گفت: فارغ التحصیلان دانشگاه چهار سال بعد باید بیشترین اشتغال و اثربخشی را داشته باشند و همچنین ارزش‌مدار و اخلاق مدار باشند و همچنین دانشگاه‌ها در مقابل جامعه پاسخگوی تصمیمات و منابعی که از مردم مصرف کرده‌اند باشند.
وی افزود: دانشگاه چهار سال بعد باید در تولید ناخالص ملی و توسعه سیاسی و فرهنگی نقش برجسته داشته و در نظام توسعه فناوری نقش کلیدی داشته باشد.
سرپرست وزارت علوم با بیان اینکه در اسناد بالادستی علمی و آموزشی کشور حدود 25 سرفصل مشخص شده که مخاطبش دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی هستند، گفت: در این اسناد 140 راهبرد و 600 اقدام پیش بینی شده است که این موارد تنها مربوط به نقشه جامع علمی کشور، سند سیاست‌های کلی آموزش عالی و قانون دانشگاه اسلامی است که اگر مسائل قانون پنجم توسعه را نیز به آن اضافه کنیم تعداد این موارد بیشتر می‌شود. بنابراین این موضوعات نشان می‌دهد که کشور از نظر اسناد بالادستی و برنامه ریزی آموزشی بسیار غنی است.
وی با بیان اینکه این اسناد ارزشمندترین اسناد کشور هستند، اظهار کرد: وظیفه اول ما عملیاتی کردن خواسته‌های این اسناد است که البته به دلیل وسعت سرفصل‌ها و زمان محدود باید اولویت بندی شود. البته اولویت بندی به این معنا نیست که حوزه‌ای کاملا تعطیل شود.
توفیقی حرکت به سوی الگوی اسلامی و ایرانی دانشگاه را چراغ راهنمای سرفصل‌ها دانست و گفت: وظیفه ما مشارکت دادن دانشگاه‌ها در تعریف معیار و اصول اسلامی ایرانی دانشگاههاست که در این زمینه باید ارتباط مستقیم بین صاحب نظران حوزه و دانشگاه و اتخاذ رویکرد مناسب نسبت به علوم انسانی از سوی دانشگاه‌ها شکل بگیرد.
وی با اشاره به فرمایش مقام معظم رهبری در زمینه کیفی سازی دانشگاه‌ها گفت: مقام معظم رهبری همیشه بر این عقیده بوده‌اند که در کنار گسترش کمی دغدغه کیفیت نیز رعایت شود.
سرپرست وزارت علوم خطاب به روسای دانشگاه‌ها از آنها خواستار شد که استانداردهای توسعه رشته‌ها ضابطه مند شود و گفت: در بحث کیفیت توجه به نیازهای بازار و جامعه اولویت دارد. اساسا یکی از تعاریفی که برای کیفیت در آموزش عالی می‌شود این است که برون دادهای دانشگاه چقدر با نیازهای جامعه منطبق است که در این زمینه روز آمدی اعضای هیات علمی، برنامه‌های درسی و تشویق به خود ارزیابی در دانشگاه‌ها و غیره از جمله مسائل مهم است.
وی با بیان اینکه ما از نظر خود ارزیابی در دانشگاه‌ها کمی نسبت به دنیا عقب تر هستیم، تصریح کرد: در دنیا نهادهای زیادی وظیفه ارزیابی و تضمین و اعتبار سنجی کیفیت را دارند که با استفاده از الگوی ارزیابی درونی، بیرونی و یا بعضا ممیزی کیفیت را مراقبت و تضمین می‌کنند.
وی با تاکید بر گسترش ارتباطات بین الملل دانشگاه‌ها گفت: ایجاد ارتباطات بین المللی توسط دانشگاه‌ها در بحث کیفیت بسیار تاثیرگذار است بنابراین با گسترش ارتباطات بین‌الملل باید دانشگاه‌ها را به سمت دانشگاه‌های تراز اول جهانی نزدیک کنیم.
توفیقی با تاکید بر استفاده از ظرفیت‌های انجمن‌های علمی دانشگاهی گفت: این انجمن‌ها فرصت و سرمایه هستند که می‌توانند بازوی دست دانشگاه‌ها باشند و در پیشرفت امور به آنها کمک کنند.
سرپرست وزارت علوم با بیان اینکه دولت توان محدودی در تامین منابع مالی خواهد داشت، اظهار کرد: هرچند که ما هر سال برای گرفتن بودجه بیشتر پافشاری می‌کنیم اما باید به مسیرهای جایگزین نیز توجه کنیم چرا که شهریه بخشی از منابع مالی دانشگاه‌ها را تامین می‌کند اما هیچ وقت نمی‌تواند جبران کمبودها باشد.
وی با بیان اینکه برخی دانشگاه‌ها در حوزه ارتباط با صنعت پیشرفت خوبی کرده‌اند و درآمد خوبی دارند تصریح کرد: این روند باید سرعت پیدا کند و می‌تواند مسیر مطمئنی باشد که باید آنرا توسعه دهیم.
توفیقی با بیان اینکه بعضا بانک‌ها و صندوق‌های رفاه کشش و توان لازم را ندارند گفت: این موضوع باید تقویت شود اما اگر بتوانیم درآمدهای اختصاصی دانشگاه‌ها را تقویت کنیم شاید بتوانیم مسیر شهریه را نیز مقداری محدود تر کنیم چرا که به هر حال پرداخت شهریه به دانشجویان فشار می‌آورد.
سرپرست وزارت علوم با بیان اینکه استفاده از کمک‌های خیرین و بخش خصوصی در دنیا مرسوم است، گفت: این دسته می‌توانند کمک زیادی به دانشگاه‌ها کنند در آماری که از دنیا می‌گیریم برخی از بنیادها و شرکت‌های سرمایه‌های در توسعه دانشگاه‌ها نقش عمده‌ای دارند.
وی همچنین با تاکید بر بهبود فضای آزاد اندیشی و نشاط علمی تصریح کرد: تامین زیر ساخت‌های لازم جهت توسعه آزاد اندیشی و بازنگری در قوانین موجود و همچنین ایجاد روحیه آزاد اندیشی، پرسشگری و خردگرایی از مواردی است که در قانون برنامه پنجم توسعه بر آن تاکید شده است.
وی افزود: اشاره به این دسته از فرازها در سندهای بالادستی کشور باعث افتخار است که چنین نگاهی به دانشگاه‌ها داریم. این نشان می‌دهد که ما به دانشگاهیان و اعضای هیات علمی اعتماد داریم.
توفیقی با اشاره به ضرورت ایجاد فضای باز سیاسی در دانشگاه‌ها تصریح کرد: باید آرامشی که زمینه فعالیت‌های علمی است در دانشگاه‌ها وجود داشته باشد در عین حال در دانشگاه فضای باز سیاسی، نشاط سیاسی و فضای تبادل نظر نیز وجود داشته باشد. زمانی که این مسایل را تشویق می‌کنیم باید محیطی امن برای ایجاد این فضا به وجود آوریم که در حال حاضر نیز این گونه است و باید تقویت شود.
سرپرست وزارت علوم خاطرنشان کرد: بزرگترین سرمایه دانشگاه‌ها دانشگاهیان هستند که کرامت آنها باید حفظ شود و از برخوردهای دور از شان آنها جلوگیری شود. همچنین باید معیشت اعضای هیات علمی در جهت ایجاد فراغ بال برای تمرکز آنها، افزایش بهره وری و اثربخشی تامین شود.
وی با بیان اینکه در حال حاضر نهادهای مختلفی از جمله وزارت علوم، وزارت بهداشت، کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، سازمان سنجش، معاونت علمی ریاست جمهوری و ... در جهت سیاستگذاری در زمینه مسائل علمی و آموزشی فعالیت می‌کنند، گفت: این یک فرصت است که کشور ما کارشناس ترین فردهایش را در مجامع تاثیرگذار در علم و فناوری آورده است که باید یک انسجام و هماهنگی میان آنها شکل گیرد.
توفیقی افزود: بعضا ممکن است اختلاف نظرهایی بین این نهادها به وجود بیاید که اگر هماهنگی بین آنها صورت گیرد و این ظرفیت‌ها به کمک یکدیگر بیایند سرعت پیشرفت چندین برابر خواهد شد به جای اینکه شاهد اصطکاک و هدر رفتن انرژی باشیم.
کلمات کلیدی: چهار وظیفه کلیدی وزارت علوم، از نگاه توفیقی، توفیقی، سرپرست وزارت علوم، اخبار و حواشی وزارت علوم، وزارت علوم، وظایف وزارت علوم، چه خبر از وزارت علوم
