مدیر کل دفتر آموزش‌های آزاد، غیرانتفاعی و غیردولتی دانشگاه آزاد گفت: در حال حاضر 3 اداره کل مسئولیت رسیدگی به وضعیت مؤسسات غیرانتفاعی را دارند، پیشنهاد داده‌ایم رسیدگی به وضعیت این مؤسسات تحت عنوان یک سازمان هماهنگ صورت گیرد.
به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری فارس، بحث درباره موسسات و دانشگاه‌های غیرانتفاعی سال‌هاست که مطرح است، اوضاع این مؤسسات در مقطعی از زمان به قدری بغرنج شد که وزیر وقت علوم تأکید کرد که امکانات تعدادی از این مؤسسات حتی در حد مهدکودک‌ها نیست.
اخبار داغ این مؤسسات این روزها نیز در بین تیترهای رسانه‌ها خودی نشان می‌دهد، وضعیت مؤسسات و دانشگاه‌های غیرانتفاعی به حدی بغرنج شده است که در هفته‌های گذشته موضوع خالی ماندن دو سوم مؤسسات غیرانتفاعی در سال جاری در رسانه‌های مختلف مطرح شد.
همین موضوع بهانه‌ای شد تا گفت‌وگوی مفصلی با غلامعلی نادری مدیر کل دفتر آموزش‌های آزاد، غیرانتفاعی و غیردولتی درباره مشکلات این مؤسسات و سایر موارد مربوط به مراکز آموزش عالی غیردولتی داشته باشیم.
فارس: مؤسسات و دانشگاه‌های غیرانتفاعی با چه مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کنند؟
نادری: یکی از چالش‌های در حال حاضر دانشگاه‌های غیرانتفاعی، افزایش بی‌حد و حساب ظرفیت دانشجو و رشته در دانشگاه‌های آزاد، پیام نور و علمی کاربردی است. با کاهش سال به سال دانشجو عملا هیچ حمایتی از مؤسسات غیرانتفاعی نمی‌شود و چیزی نمانده تا بسیاری از آنها به مرز تعطیلی یا ورشکستگی برسند.
همچنین کمی شهریه‌ها باعث شده که اوضاع مالی این دانشگاه‌ها نسبت به دانشگاه آزاد با چالش‌های مالی جدی روبه‌رو شوند.
* حمایت ناچیز دولت از مؤسسات غیرانتفاعی
فارس: حمایت‌های مالی دولتی از این مؤسسات به چه صورتی است؟
نادری: اتفاقا یکی از موارد موجود، عدم حمایت مالی دولت از نظر زمین و تسهیلات است. دولت می‌تواند امکاناتی را در اختیار این مؤسسات قرار دهد که متاسفانه این امکانات تا امروز بسیار ناچیز بوده است.
* 600 میلیون برای 356 مؤسسه
امسال 600 میلیون تومان برای 356 مؤسسه از سوی وزارت علوم در نظر گرفته شد که این مبلغ تنها به 6 مؤسسه رسید. بنابراین مبالغی که به عنوان بودجه در اختیار دانشگاه‌ها قرار می‌گیرد، بسیار ناچیز است.
فارس: در حال حاضر اداره کل ثابتی در وزارت علوم برای رسیدگی تمام عیار به وضعیت دانشگاه‌های غیرانتفاعی وجود ندارد. این مسئله روند اداره مؤسسات را دچار مشکل نمی‌کند؟
* گستردگی دامنه نظارت، مشکل وزارت‌‌خانه‌ای غیرانتفاعی‌ها
نادری: این دقیقا مشکلی است که در خود حوزه وزارتخانه برای مؤسسات و دانشگاه‌های غیرانتفاعی وجود دارد. در حال حاضر 3 دفتر نقش نظارت بر وضعیت این مؤسسه و دانشگاه‌ها را برعهده دارند.
تأسیس مؤسسات غیرانتفاعی در اختیار دفتر آموزش‌های غیردولتی، نظارت بر عهده دفتر نظارت و تعیین و افزایش رشته‌ها تحت نظر شورای گسترش آموزش عالی است.
این پراکندگی عملا باعث می‌شود یک واحد اصلی نتواند کار مشخص و متمرکزی را در زمینه فعالیت این موسسات انجام دهد.
ما در همان شروع کار پیشنهاد دادیم که یک دفتر مستقل تحت عنوان معاونت غیردولتی و غیر انتفاعی داشته باشیم. از نظر ما حتی این مسئله می‌تواند به شکل کامل‌تری تحت عنوان سازمان امور غیرانتفاعی و غیر دولتی شبیه به سازمان دانشجویی ایجاد شود و مستلزم این مسئله ارتقاء جایگاه دفتر مؤسسات آموزش‌های آزاد غیرانتفاعی و غیردولتی است.
* اصرار به راه‌اندازی مؤسسات با وجود اطلاع از مشکلات
فارس: با وجود چنین مشکلاتی علت ارائه درخواست‌های جدید برای ایجاد مؤسسات غیرانتفاعی چیست؟
نادری: ما در اغلب مواقع راهنمایی‌های زیادی به مؤسسین این مراکز می‌دهیم. همه آنها با علم به اینکه چنین مشکلاتی بر سر راه موسسات غیرانتفاعی وجود دارد اقدام به این کار می‌کنند و همین مسئله باعث شده که برخی از مؤسسات پس از یک سال فعالیت، تقاضای انحلال می‌کنند چرا که کل مؤسسه در مجموع 7 یا 8 دانشجو بیشتر ندارد.
از سوی دیگر علت اصرار برخی از مؤسسین به این دلیل است که آنها موافقت اصولی برای راه‌اندازی مؤسسه را از قبل گرفته‌اند و مدعی هستند که در این راه هزینه‌های زیادی کرده‌اند.
فارس: یعنی تنها دلیل پافشاری مؤسسین برای راه‌اندازی مؤسسات غیرانتفاعی سود مالی است؟
نادری: عده‌ای از مؤسسین با اصرار و ارائه نامه‌های مختلف سعی بر معرفی کار خود به صورت فرهنگی دارند، هر چند اغلب آنها به دنبال مسائل مالی هستند و پس از مدتی نه تنها سود مالی نمی‌کنند بلکه به دلیل ضرر و زیان‌های صورت گرفته با ورشکستگی نیز مواجه می‌شوند.
فارس: در شرایطی که تعداد مؤسسات غیرانتفاعی روز به روز بیشتر می‌شود، نمی‌‌توانید با در نظر گرفتن معیارهای سخت‌گیرانه‌تر مؤسساتی که دانشجوی کمی دارند را منحل کنید؟
نادری: انحلال مؤسسات غیرانتفاعی در اختیار مدیر کل دفتر آموزش‌های آزاد،غیرانتفاعی و غیردولتی نیست. این موضوع مستقیما به اختیارات شورای گسترش وزارت علوم برمی‌گردد و ما نقشی در این زمینه نداریم. در این رابطه کمیسیون ماده 9 تصمیم‌گیری می‌کند و وضعیت انحلال یا عدم فعالیت در اختیار شورای گسترش است.
فارس: در نیمه اول سال 92 چه تعداد مؤسسه جدید ایجاد شده است؟
نادری: تا اول مهر ماه 15 مؤسسه جدید مجوز قطعی خود را دریافت و از ابتدای سال تحصیلی جدید در رشته‌های مختلف اقدام به جذب دانشجو کرده‌اند.
* نیاز به حمایت ارگان‌های دولتی
فارس: از مؤسسات غیرانتفاعی چه حمایت‌هایی می‌تواند کرد؟
نادری: از جمله حمایت‌هایی که باید از موسسات غیرانتفاعی صورت بگیرد مواردی مثل فضا است. به عقیده بنده وزارت مسکن در زمینه اختصاص زمین می‌تواند همکاری‌هایی با این مؤسسات داشته باشد. از سوی دیگر بانک‌ها نیز با پرداخت وام‌ها می‌توانند حمایت مالی از این مؤسسات داشته باشند ضمن اینکه تربیت بدنی و وزارت ورزش نیز می‌توانند تسهیلاتی برای استفاده از سالن‌های ورزشی در اختیار مؤسسات غیرانتفاعی قرار دهند.
چنانچه همکاری‌ها به این صورت وجود داشته باشد و کمک‌‌هایی از نظر بسته حمایتی در اختیار این مؤسسات قرار بگیرد می‌توانیم به ادامه فعالیت آنها تا حدودی امیدوار شویم.
* تبدیل 17 مؤسسه به دانشگاه
فارس: اخیرا چه تعداد از مؤسسات غیرانتفاعی به دانشگاه تبدیل شده‌اند؟
در سال گذشته 17 مؤسسه به دانشکده و دانشگاه تبدیل شده‌اند و ارتقای تعداد دیگری از این مؤسسات در حال بررسی است.
* سرانه فرهنگی برای 120 دانشگاه
فارس: برخی از مؤسسات غیرانتفاعی اعتبار فرهنگی دریافت می‌کنند، جزئیات این اعتبارات به چه صورتی است؟
نادری:برخی از موسسات برای انجمن‌ها و اردوهای فرهنگی مبلغی را به صورت سالیانه تحت عنوان سرانه فرهنگی از دانشجو می‌گیرند، همچنین وامی تحت عنوان وام تعمیرات یا تهیه وسایل آموزشی با سود بازپرداخت 12 درصد برای این مؤسسات وجود داشت که با تلاش‌های صورت گرفته این سود به 4 درصد رسیده است.
فارس: مبلغ سرانه‌های فرهنگی چقدر است؟
نادری: دانشجویان برخی از مؤسسات موظفند در هر ترم 24 هزار تومان پرداخت کنند. مجموع این پرداخت‌ها تحت عنوان سرانه فرهنگی صرف برنامه‌های فرهنگی دانشگاه می‌شود.
فارس: در مجموع چه تعداد از مؤسسات این سرانه فرهنگی را دریافت می‌کنند؟
نادری:در کل 120 مؤسسه هستند که این سرانه فرهنگی را دریافت می‌کنند.
فارس: مؤسسات برای دریافت این سرانه باید چه خصوصیاتی داشته باشند؟
نادری: داشتن هیئت امنا، معاون دانشجویی و برخی موارد دیگر که با جزئیات در سایت وزارتخانه درج شده است از جمله مواردی است که دریافت سرانه فرهنگی را برای مؤسسات رسمی می‌کند.
فارس: میزان افزایش شهریه مؤسسات غیرانتفاعی در سال جاری چقدر بود؟
نادری: افزایش شهریه در سال جاری به صورت 10 تا 15 درصد بوده است و در هیچ کدام از مؤسسات و رشته‌ها افزایش شهریه بیشتر از این حد نبوده است.
* زمین 2 هزار متری برای احداث مؤسسه
فارس: شرایط مالکیت مؤسسات به کجا رسید؟
نادری: برای این موضوع قانون جدیدی در نظر گرفته شده که مؤسسات می‌توانند در دو سال اول فعالیت در ملک استیجاری فعالیت خود را آغاز کنند اما پس از آن باید زمینی معادل 2 هزار متر برای ادامه فعالیت یا احداث ساختمان مؤسسه معرفی کنند.
فارس: چه تعداد از موسسات در سال گذشته لغو مجوز شده‌اند؟
نادری: تعداد مؤسسات لغو مجوز شده 22 مورد بود که البته این تعداد از مؤسسات با تذکر مواجه شده بودند و در نهایت 5 یا 6 مورد از آنها با انحلال قطعی روبرو شد.
* مشکلات دانشگاه ایرانیان برطرف نشده است
فارس: ایرادات دانشگاه ایرانیان به کجا رسید؟
نادری: تا جایی که ما مطلع هستیم هنوز این ایرادات برطرف نشده و مجوز در حد همان مجوز اصولی باقی مانده است. در این رابطه نیز نامه‌ای به دفتر مؤسسات غیرانتفاعی و غیردولتی نرسیده است. مبلغی نیز که به عنوان وام به این مؤسسه پرداخت شده بود ظاهرا پس گرفته شده است.
کلمات کلیدی: سازمان، مؤسسات غیرانتفاعی،افزایش 10 تا 15 درصدی شهریه، شهریه موسسات غیرانتفاعی سال 92
