وقتی در سال 2003 میلادی نخستین رده‌بندی جهانی دانشگاه‌ها با عنوان رتبه علمی دانشگاههای جهان (ARWU) از سوی دانشگاه «جیائوتونگ شانگهای» و سپس در سال 2004 میلادی، رده‌بندی دانشگاههای جهان از سوی موسسه «کیو.اس» منتشر شد، این مسئله با واکنش منفی برخی کشورها روبرو شد اما با گذشت زمان همه چیز تغییر کرد و آنها از این رده‌بندی‌ها به عنوان معیاری برای پیشرفت خود استفاده کردند.
به گزارش سرویس «دانشگاهی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، از آنجا که تب جهانی‌سازی و رقابت‌ها میان دانشگاههای جهان فروکش نکرد، آنها از رتبه‌بندی جهانی دانشگاه‌ها برای جذب بیشتر دانشجویان، استعدادهای تحقیقاتی و به دست آوردن بودجه‌های دولتی و صنعتی استفاده کردند.
امروز تاثیر این رتبه‌بندی به حدی جدی شده که اگر پرچمداران ملی و موسسات آموزشی جهان در جمع 200 دانشگاه برتری که از سوی موسسات «کیو.اس» یا «تایمز هایر اجوکیشن» (THE) اعلام می‌شود، حضور نداشته باشند، عواقب وخیمی اقتصاد ملی این کشورها را تهدید می‌کند.
از سوی دیگر، دولت‌ها با حمایت از رده‌بندی‌های داخلی به شکل فزاینده‌ای طرح‌های مختلفی را با کمک موسسات تاثیرگذار و مهم تعیین اعتبار و رتبه‌بندی دانشگاه‌ها مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌دهد. در حال حاضر هر دو موسسه «کیو.اس» و «تایمز هایر اجوکیشن» نسبت به انتشار رده‌بندی دانشگاههای آسیایی و دانشگاههای تازه تاسیس (دانشگاه‌هایی با عمر کمتر از 50 سال) اقدام می‌کنند.
روسیه نیز همراه با سایر کشورهای تازه استقلال یافته از شوروی سابق، جزو کشورهایی است که از وضعیت نامناسب خود در این رده‌بندی‌ها ابراز نگرانی می‌کند. همین مسئله باعث شد در ماه مه 2012 میلادی، «ولادیمیر پوتین»، رئیس جمهور روسیه از تصمیم این کشور برای داشتن پنج دانشگاه روس در جمع 100 دانشگاه برتر جهان خبر دهد. اگرچه در این گزارش به صراحت اعلام نشده منظور پوتین دقیقا کدام رده‌بندی است اما به نظر می‌رسد منظور وی احتمالا رده‌بندی موسسه «کیو.اس» باشد.
در سال 2013 میلادی نیز خبر رسید که خبرگزاری «اینترفکس» روسیه با موسسه «کیو.اس» به توافقاتی دست یافتند تا یک شیوه جدید رده‌بندی دانشگاهی را برای این کشور تدوین کنند که شامل یک نظام رده‌بندی برای سرزمین‌های تازه استقلال یافته از شوروی سابق همراه با رده‌بندی کشورهای حوزه «دریای بالتیک» و گرجستان می‌شود. اگرچه به نظر می‌رسد این رده بندی که «CIS ranking» نام دارد به کلی از سوی خبرگزاری «اینترفکس» تدوین می‌شود اما احتمالا از تکنیک‌های پایه‌ای موسسه «کیو.اس» نیز در تدوین آن کمک گرفته می‌شود.
سیستم دیگر رتبه‌بندی، نظام رده‌بندی دانشگاههای کشورهای عضو «بریکس» شامل برزیل، روسیه، هندوستان، چین و آفریقای جنوبی است.
به گزارش ایسنا به نقل از پایگاه اینترنتی یونیورسیتی ورلد نیوز، در دسامبر سال گذشته میلادی (2013)، موسسه تایمز هایر اجوکیشن، رده‌بندی انحصاری خود را که متشکل از کشورهای عضو «BRICS» به همراه 17 اقتصاد در حال ظهور بود را با عنوان رده‌بندی «FTSE» منتشر کرد.
همانطور که پیش‌بینی می‌شد، چین با داشتن «دانشگاه پکن» در رتبه نخست و «دانشگاه چینهوا» در رتبه دوم و در مجموع با داشتن 21 دانشگاه در جمع 100 دانشگاه برتر این رده‌بندی، وضعیت ممتازی نسبت به سایر رقبای خود داشت.
با در نظر گرفتن رده‌بندی‌های فوق به نظر می‌رسد شاهد رده‌بندی‌های محدود به منطقه‌های خاص و رده‌بندی‌های اختصاصی بیشتری باشیم که این تفاوت‌ها به حامیان، شرکاء و شیوه‌های تدوین این رده‌بندی‌ها بستگی دارد. با این حال نقش این رده‌بندی‌ها در توسعه جهانی آموزش عالی همچنان جای بحث و تامل دارد.
