روز معلم دیگری از راه رسید تا همه یادمان باشد که به پاس اولین کلماتی که آموخته‌ایم از بهترین معلم دوران تحصیل خود یادی کنیم، شاید هیچ یک از ما صدای هجی کردن حروف الفبا را فراموش نکرده باشیم و به هرکجا که برسیم صدای کشیدن‌هایش در گوشمان هست اما همه فراموش کرده‌ایم که معلم با همه مشکلاتی که داشته و دارد سالهای سال است که در این مقام صبورانه ایستاده، می‌نویسد و یاد میدهد، اما صدای خستگی‌اش را نمی‌شنویم.
به گزارش خبرنگار« آموزش و پرورش» ایسنا، بیان دغدغه و مشکلات معلمان موضوع تکراری و نخ‌نما شده‌ایست که زمانی در همهمه کلاس‌ها کم رنگ شد و زمانی در مقابل مجلس شورای اسلامی طومار شد و امروز در پس شعارهای شصت و چهارمین وزیر آموزش که همان ارتقاء جایگاه معلم است، رنگ دیگری به خود گرفته است.
ورق‌های روز شمار تقویم 92 هم بار دیگر به روز معلم رسید و همین بهانه‌ای شد تا یک بار دیگر پای صحبت‌ها و ناگفته‌های برخی از فرهیختگان فرهنگی بنشینیم و به تکرار سالهای گذشته از دردودل‌های نظام آموزشی کشور بنویسم.
معلم مقطع راهنمایی که جوان است و یک سوم از دوره خدمتش را پشت سر گذاشته اولین مهمان گزارش ماست، در یکی از شهرستان‌های دور شهر تهران تدریس می‌کند. روز معلم را تبریک می‌گویم و با لبخندی که همه معلمان بر لب دارند می‌پرسد قرار است به چه سوالاتی جواب بدهم؟ که می‌پرسم حال آموزش و پرورش چطور است؟ ارزیابی شما از برنامه‌های در حال اجرا چیست؟
با کمی مکث و تعلل می‌گوید: اتفاقات خوبی در آموزش و پرورش رخ داده، اگر با تغییر وزیر برنامه‌ها تغییر نکند می‌توان به ادامه این تحول امیدوار بود.
وی تلاش آموزش و پرورش برای احداث ساختمانهای جدید، ایجاد سالن‌های ورزشی، ورود ارزشیابی توصیفی به نظام تعیین عملکرد تحصیلی دانش آموزان، اجباری شدن رشته‌های ورزش و توجه به تربیت بدنی را از جمله اقدامات مثبت وزارت آموزش پرورش برشمرد و در حالی که بیمه طلایی را نیز اتفاق مثبت ارزیابی می‌کند، انتقاداتی هم دارد.
اجرای بیمه طلایی فرهنگیان شاهکار نیست
این معلم درباره برخی از نقاط ضعف بیمه طلایی گفت: از زمان اعلام تمدید تا صدور کارت بیمه طلایی حدود دو ماه زمان لازم است تا معلمان بتوانند از آن استفاده کنند و علیرغم اینکه هزینه آن پس از مدتی پرداخت می‌شود، اما دریافت وجه هزینه شده نیز حدود چهار ماه زمان می‌برد، در حالی که اگر این بیمه دو ساله تمدید شود، این مشکلات به حداقل می‌رسد.
وی ادامه داد: هرچند که بیمه طلایی یک اتفاق خوب بود، اما باید توجه داشت که سایر دستگاه‌های دولتی در قالب بیمه تکمیلی چنین خدماتی را ارائه می‌دهند و آموزش وپرورش در زمینه ارائه خدمات رفاهی حتی عقب‌تر از نهادهای دیگری بود و با اجرای بیمه طلایی وضعیت درمان معلمان همچون کارمندان برابر شده، پس نمی‌توان گفت اجرای آن شاهکار بوده.
این معلم در ادامه نبود نظارت کافی برعملکرد مدارس و تحصیل دانش آموزان در مناطق دور و محروم به ویژه مناطقی دور ازمراکز استانها را یکی دیگر از ضعف‌های آموزش و پرورش برشمرد و اضافه کرد: در مراکز استانها و در شهرستانها مدارس زیر ذره‌بین هستند، در حالی که در مناطق دور و روستاها این نظارت‌ها کافی نیست به ویژه در ساخت فضاهای ورزشی شاهد برخی تخلفات هستیم، به طوری که فضاهای احداث شده مطابق با استانداردهای تعیین شده نیست.
دستور کاهش ریزش تحصیلی دانش‌آموزان با بنیه تحصیلی غیرقابل قبول
به گفته این فرهنگی یکی از اقداماتی که شاید دلایل متعددی برای آن وجود داشته باشد، دستور کاهش ریزش تحصیلی دانش آموزان در دوره راهنمایی بود که سالهای 86، 87 مطرح و اجرا شد و به نوعی معلمان مجبور به کنار آمدن با دانش آموزانی شدند که از بنیه تحصیلی قابل قبولی برخوردار نبودند و این موضوع با این توجیه مطرح شد که دانش آموز حتی اگر درس نخواند نباید از مدرسه بیرون برود.
این معلم ادامه داد: شاید این دلیل منطقی و در زمان خود تصمیم درستی بوده باشد، اما اهرم جایگزین به معلمان برای تشویق این دانش‌آموزان به درس خواندن داده نشد و به طوری غیرمستقیم بخشی از دانش‌آموزان فقط با کمک معلم نمره گرفتند؛ در حالی که در سایر کشورها برای چنین دانش‌آموزانی برنامه های مختلفی از جمله کار در محیط مدرسه تعریف می‌شود.
برگشت به عقب نظام آموزشی، پاسخگوی نیازهای آموزشی نیست
به گفته این معلم، شاید یکی از چالش‌های آموزش و پرورش نبود ثبات در ساختار نظام آموزشی بوده و هست به طوری که همواره با تغییر دولت ساختار هم دچار تغییر می‌شود که نمونه آن شش ساله شدن ابتدایی است. معتقدم این گونه آزمون و خطاها و بازگشت به عقب نمی تواند پاسخگوی نیازهای آموزشی باشد.
وی ادامه داد: دوره ابتدایی در سالهای قبل از پیروزی انقلاب نیز شش ساله بود و در دهه‌های 60 و 70 و حتی 80 تغییراتی در آن صورت گرفت از جمله تبدیل نظام قدیم به جدید، ترمی - واحدی شدن دوره دبیرستان، سال واحدی شدن این دوره و بار دیگر شش ساله شدن ابتدایی؛ و این سوال همواره بی پاسخ مانده است که اگر شش ساله بودن ابتدایی در آن زمان روند نادرستی بوده چگونه در بیش از 3 دهه این نظام آموزشی اجرا شده و به دنبال تغییر نبودند و اگر ساختار درستی بوده چه منطقی برای تغییر آن وجود داشته؟
معلم دیگری که بیش از 26 سال از عمر خود را در راه خدمت به نظام آموزشی کشور صرف و پیش از موعد بازنشسته شده است، درباره جایگاه معلم می‌گوید: باید جایگاه این قشر در جامعه تعریف شود، در حالی که در فرهنگ ما واژه‌ها تعریف مشخص و ثابتی ندارند و تعاریف در تمام حوزه‌های فرهنگی سیال و شناور هستند و وزرا بر مبنای سلایق خود عمل می‌کنند.
وی معتقد است: اگر جایگاه معلم به شکل حرفه‌ای تعریف و دیده شود، قطعا شاهد اثرات آن در نظام آموزشی نیز خواهیم بود.
به گفته وی، در اکثر کشورهای توسعه یافته معلمان از جایگاه اجتماعی و سرانه مطلوبی برخوردار هستند و وقت آنها صرف دغدغه‌های معیشتی و مالی نمی‌شود، لذا فرصت بیشتری برای مطالعه و تمرکز بر موضوعات دارند.
وی با بیان اینکه در جامعه ما جایگاه معلم از لحاظ مالی مخدوش است، اظهار می‌کند: یکی از دغدغه‌هایی که در حال حاضر وجود دارد، این است که در فرهنگ ما آموزش و پرورش متاثر از موضوعات سیاسی است.
وی ادامه میدهد: اگر موضوع صنفی معلمان را به غیر از تهران و استانهای بزرگ در نظر بگیریم، وضعیت آنها نگران کننده است، چرا که اصلا صنفی برای آنها تعریف نشده و نگرش صنفی وجود ندارد و در مراکز استانها و کلان‌شهرهایی همانند تهران معلمان از طریق تشکلهایی که در آن عضو هستند حقوق خود را مطالبه می‌کنند، اما این وضعیت در شهرستانها وجود ندارد؛ به ویژه در مناطق کمتر توسعه یافته و دورافتاده این مشکلات صنفی بیشتر به چشم می‌خورد.
به گفته این معلم بازنشسته، اگر اقداماتی در آموزش و پرورش انجام می‌شود باید در خروجی‌ها نتایج آن را ببینیم، چرا که کار در امور فرهنگی در درازمدت قابل ارزیابی است و اگر در مدت کوتاهی اجرا شود، تاریخ مصرف پیدا می‌کند و با شکست مواجه می‌شود.
معلم دیگری ارتقای کیفیت اسکان فرهنگیان را یکی از اقدامات موثر و خوب آموزش و پرورش در سالهای اخیر عنوان کرد و گفت: امکاناتی که در قبال دریافت هزینه‌های کم در اختیار فرهنگیان قرار می‌دهند در مقایسه با گذشته که فقط یک مکان اسکان بدون امکانات رفاهی تعریف شده بود بسیار بهتر شده است.
وی در عین حال با انتقاد از نحوه جذب معلمان آنهم با استفاده از روابط و گزینش دفترداران مدارس به عنوان معاونان اجرایی را بخشی از عملکرد ضعیف آموزش و پرورش می‌داند و اظهار می‌کند: این امراز اقدامات اشتباه آن زمان بود، ضمن آنکه بخشی از معلمان با رتبه‌های پایین برای پایه ابتدایی جذب شدند، بخشی از مشکلات در مهمترین بخش اموزش و پرورش رخنه کرد.
وی در حوزه آموزش و اقدامات انجام شده به حاجی بابایی نمره 17 و در امور صنفی معلمان هم نمره 19 میدهد و می‌گوید تا رسیدن به نقطه مطلوب راه طولانی در پیش است.
به گزارش ایسنا، سکان دار فعلی وزارت آموزش و پرورش که ساعت‌ها پشت تربیون سخنرانی‌های طولانی در وصف و جایگاه معلم دارند، شاید بهتر است در کنار این جملات، عملکرد و اولویت‌های خود را بیشتر مرور کند تا گله‌مندی معلمان در دلهایشان خاک نخورد.
یکی از معلمان معتقد است: مشکلات صنفی معلمان تغییر نکرده و تاکید صرف حاجی بابایی بر جایگاه معلم و ارتقای آن مشکلی از فرهنگیان را حل نمی‌کند. به عنوان مثال دربرابر این افزایش قیمت‌ها نه تنها قدرت خرید فرهنگیان افزایش نیافته، بلکه در برخی موارد مشکلات جدیدی نیز به مشکلاتشان اضافه شده است.
آموزش و پرورش برای دانشگاه تامین دانشجو می کند
معلم دیگری که 20 سال سابقه تدریس در آموزش و پرورش دارد و به قول معروف گچ تخته خورده و با تغییر پی در پی وزای تعلیم و تربیت همچنان معلم بوده و بسیاری از فراز و فرودهای آموزش و پرورش را از نزدیک درک کرده، با اشاره به مهمترین دغدغه فعلی این دستگاه بزرگ و مهم آموزشی گفت: برای اصلاح نظام آموزشی و حل معضلاتی چون بیکاری این اصلاح ساختار باید از بالا به پایین باشد لذا تغییرات باید از آموزش عالی به سمت آموزش و پرورش شکل بگیرد در حالی که امروزشاهد عکس این موضوع هستیم و آموزش و پرورش برای دانشگاه تامین دانشجو می کند.
وی اضافه کرد: دستگاهها باید نیاز خود را به دانشگاه و سپس به مدرسه اعلام کنند تا آموزش و پرورش بتواند از دوره ابتدایی برای شغل‌های مورد نیاز برنامه‌ریزی و نیروی متخصص تربیت کند، این در حالیست که هنوز افق‌های تخصصی و نیروی انسانی مورد نیاز مشخص نیست.
به گفته این معلم، بزرگترین فقر یک جامعه آموزش اشتباه دادن به کودکان و دانش آموزان است،چرا که چند نسل درگیر این اشتباه خواهند ماند، بنابراین با تغییر در اصلاح و چینش‌ها از بالا به پایین نه تنها دانش آموزان علاقمند به تحصیل می‌شوند، بلکه در رشته‌های مختلف از جمله مهارت آموزی به جایگاه‌های قابل قبولی می‌رسند.
وی گفت: کار آموزش کار سختی است و خروجی طرحهایی که اجرا می‌شود در دراز مدت مشخص می‌شود؛ در حال حاضر تفکر شکل گرفته در آموزش و پرورش تفکر درست و مثبتی است، اما باید نحوه اجرا و خروجی آن نتیجه کار را مشخص کند.
به گفته این معلم، سال 1320 نظام آموزشی به دو قسمت تقسیم شد که تا پایان سوم راهنمایی معروف به مدرک سیکل شامل یک دوره و 4 سال دبیرستان نیز یک دوره دیگر تعریف شد و امروز در سال 91 بار دیگر برگشت به همان برنامه مطرح و در دستور کار قرار گرفت، لذا مشخص نیست کدامیک از برنامه‌هایی که در نظام آموزشی اجرا شده از پشتوانه منطقی برخوردار است . این تغییرات همچنان یک سوال است.
وی در عین حال، تغییرات کتب درسی را اتفاق مثبت ارزیابی کرد و محتوا سازی را یکی از بهترین برنامه‌ها برای دانش آموزان عنوان کرد و افزود: دانش آموز باید بر اساس علاقه و مهارتی که آموخته به حرفه و شغل خود در آینده متصل شود و صرفا برای گرفتن مدرک تحصیلی و به تبع آن یافتن شغل نباشد.
این معلم عملکرد وزیر آموزش و پرورش را در دوره فعلی خوب ارزیابی کرد و گفت: زمانی که دانشگاه، صنعت و آموزش و پرورش دستشان در دست یکدیگر قرار گرفت، می‌توان گفت اتفاق قابل قبولی رخ داده است.
تغییرات جدیدی در وضعیت معیشت معلمان رخ نداده
به گزارش ایسنا، مدیر یکی از مدارس شهر تهران که بیش از دو دهه در آموزش و پرورش خدمت کرده هم معتقد است: در گذشته تنها جایی که معلم را در صدر اخبار و توجه رسانه‌ها و جامعه قرار می‌داد، مشکلات معیشتی معلمان بود و اولین سوال از وزای جدید و نمایندگان مجلس در استیضاح وزیران وقت مساله حقوق و مشکلات معلمان بود، در حالی که امروز علیرغم اینکه تغییرات جدیدی در ارتقا وضعیت معیشت معلمان اتفاق نیافتاده، اما نگاهها تغییر کرده است.
وی ادامه داد: وزیر آموزش و پرورش برای همیشه این مباحث را از رادیو و تلوزیون حذف کرد تا به عنوان وزیر دستگاه تعلیم وتربیت پاسخگوی سوالات مربوط به نظام آموزشی باشد که این تغییر نگاه یک اتفاق خوبی بود و شان معلمان را بالا برد هرچند که پرداختن به برنامه‌های متنوع در حال اجرا مثبت است، اما جای انتقاد هم از این حجم از برنامه‌ها برای من به عنوان یک مدیر مدرسه باقیست.
این مدیر مدرسه اظهار کرد: 290 اقدام عنوان شده آموزش و پرورش هریک در جای خود برنامه خوب و قابل دفاعی است، اما اجرای همه این برنامه‌ها در بازه زمانی سه ساله و به صورت فشرده و با حجم بالا جای سوال دارد.
به گزارش ایسنا، وی پس از 20 سال خدمت در آموزش و پرورش و علیرغم کار در دو مدرسه و در دو شیفت همچنان دغدغه مالی دارد و تنها وجدان کاری و علاقه به دانش‌آموزان را انگیزه ادامه خدمتش عنوان می‌کند و دردل دلی هم داشت و آن اینکه اگر وزیر فعلی به جایگاه بالاتری رفت توجهش به معلمان کم‌رنگ‌تر نشود.
وی با انتقاد از برقرار نشدن بیمه طلایی برای بازنشستگان فرهنگی ، اقداماتی همچون ارتقا کیفیت اسکان، بیمه طلایی و راه‌اندازی دانشگاه فرهنگیان را بخشی از کارهای خوب وزیر فعلی عنوان کرد و در ادامه در امورآموزشی به حاجی بابایی نمره 20 و در امور صنفی معلمان و حقوق به وی نمره 15 داد.
کلمات کلیدی: کارنامه حاجی بابایی، معلم، روز معملم، دیدگاه معلمان، نظر معلمان، روز معلم سال 92، مدرس، تدریس، تبریک روز معلم، تعلیم و تربیت، وضعیت معیشت معلمان، آموزش و پرورش
