در این مطلب می خواهیم در زمان کوتاهی شما را با بیماری صرع و نکات مهم مربوط به آن آشنا کنیم. اگر در رابطه با بیماری صرع، علائم آن، راهکارهای پیشگری از ابتلا به صرع و ... سوال دارید ادامه این مطلب را بخوانید.
مشاهده کنید: فیلم مدرس زیست شناسی کنکور - بخش محیطی حسی و حرکتی و مرکزی دستگاه عصبی بهمراه اعصاب خودمختار و پیکری
• صرع چیست؟
• علائم صرع
• من صرع دارم؟
• چرا صرع به وجود می آید؟
• عوارض ابتلا به صرع
• پیشگیری از صرع
• درمان صرع
صرع (Epilepsy) یک بیماری مزمن غیر واگیر در مغز است. این بیماری چهارمین اختلال عصبی شایع در جهان است و حدود ۵۰ میلیون نفر در جهان به آن مبتلا هستند. صرع باعث تشنج های مکرر در فرد مبتلا به آن می شود. تشنج، انفجاری از فعالیت الکتریکی در مغز است که به طور موقت بر نحوه عملکرد آن تاثیر می گذارد. صرع می تواند در هر سنی شروع شود، اما معمولا در دوران کودکی یا افراد بالای شصت سال ایجاد می شود. خطر مرگ زودرس در افراد مبتلا به صرع تا سه برابر بیشتر از مردم عادی است. همانطور که در این لینک توضیح داده شده است، صَرع یا اپی‌لپسی (در عربی صرع به معنای کشمکش است) (به انگلیسی: epilepsy ) (از زبان یونانی باستان ἐπιλαμβάνειν به معنی «تصرف کردن، تملک داشتن، یا پریشان کردن») عبارت است از مجموعه‌ای از اختلالات عصبی مزمن پزشکی یا بلند مدت که با علامت تشنج مشخص می‌شود.
• از دست دادن هوشیاری و آگاهی
• نگاه های خیره
• تکان های غیرقابل کنترل در بدن
• سفت شدن ماهیچه ها
• علائم روانی مانند ترس، اضطراب، دژاوو
• احساسات عجیب مانند بو یا طعم غیر معمول یا احساس سوزن سوزن شدن در بازوها یا پاها
• در بعضی موارد بیهوش شدن و از یاد رفتن آنچه اتفاق افتاده
پیشنهاد می شود بخوانید: مهمترین بیماری شایع در مدارس
صرفا یک تشنج عادی نمی تواند به معنای صرع باشد (بیش از 10٪ از مردم در سراسر جهان در طول زندگی خود یک تشنج دارند). زمانی که شما حداقل یک تشنج تحریک نشده (تشنج بدون علت)داشته اید، آن هم در شرایطی که احتمال تکرار آن برایتان در آینده زیاد است، پزشک شما ممکن است شما را مبتلا به صرع بداند.
• سکته مغزی
• تومور مغزی
• ضربه شدید سر
• سوء مصرف مواد مخدر یا الکل
• عفونت مغزی
• کمبود اکسیژن هنگام تولد
• پیشینه ژنتیکی
• اختلالات رشدی مانند اوتیسم
برای مشاهده لیست مدرسین زیست بر روی عبارت تدریس خصوصی زیست شناسی کلیک کنید.
ابتلا به صرع عوارض مختلفی با خود به همراه دارد که افراد مبتلا به این بیماری باید درمورد آنها مراقب باشند:
• زمین افتادن: اگر در هنگام تشنج، زمین بخورید احتمال دارد سر خود را زخمی کرده و یا حتی استخوانی از بدنتان را بشکنید.
• غرق شدن: اگر به صرع مبتلا هستید، به دلیل احتمال تشنج در آب احتمال غرق شدن برای شما، ۱۳ تا ۱۹ برابر افراد دیگر است.
• تصادف هنگام رانندگی: تشنج به هنگام رانندگی موجب از دست دادن هوشیاری و آگاهی شده و احتمال تصادف را افزایش می دهد. در آمریکا بسیاری از ایالت ها، در گواهینامه های افراد مشکوک، محدودیت های مربوط به کنترل تشنج راننده را قرار داده اند.
• عوارض در هنگام بارداری: تشنج هنگام بارداری، هم برای مادر و هم برای جنین خطراتی دارد که ممکن است به سلامت آنها ضربه بزند. داروهای ضد صرع هم خطر نقص های مادرزادی را افزایش میدهند و باید در مورد مصرف آنها با پزشک تان مشورت کنید. اما به صورت کلی اکثر زنان مبتلا به صرع می توانند باردار شوند و بچه های سالمی داشته باشند.
پیشنهاد می شود مطالعه نمائید: استخراج 2 مولکول جدید برای اولین بار در دنیا - کنترل 5 بیماری با کمک پروانه ها
• از دست دادن سلامت عاطفی: افراد مبتلا به صرع بیشتر از سایر افراد جامعه در معرض مشکلات روانی به ویژه اضطراب، افسردگی و خودکشی هستند.
• صرع پایدار یا بحران صرعی: این وضعیت به حالتی گفته می شود که تشنج شما بیش از ۵ دقیقه طول کشیده و یا اینکه در طول ۵ دقیقه بیش از یک تشنج (بدون برگشتن به حالت عادی) داشته اید. افرادی که این حالت را تجربه می کنند در معرض آسیب دائمی مغز و حتی مرگ هستند.
• مرگ غیرمنتظره ناگهانی در صرع یا SUDEP(Sudden Unexpected Death in Epilepsy): افراد مبتلا به صرع در خطر مرگ غیرمنتظره و ناگهانی هستند که علت آن نیز هنوز ناشناخته است. هرچند برخی از تحقیقات نشان داده اند که این اتفاق ممکن است به دلیل بیماری های تنفسی و قلبی رخ دهد. حدود ۱ درصد از افراد مبتلا به صرع بر اثر SUDEP می میرند.
مطالعه این مقاله هم مفید است: رابطه بین ارتقای شغلی و احتمال ابتلا به بیماری قلبی
تخمین زده می شود که حدود ۲۵ درصد از موارد ابتلا به صرع قابل پیشگیری هستند:
• پیشگیری از آسیب سر موثرترین راه برای پیشگیری از صرع است.
• پبشگیری از عفونت های پری ناتال می تواند موارد ابتلا به صرع را که از طریق زایمان ایجاد می شوند را کاهش دهد. (عفونت پری ناتال به عفونت ناشی از یک باکتری یا ویروس گفته می شود که می تواند در زمان بارداری یا زایمان از مادر به جنین منتقل شود)
• کاهش تب کودک با استفاده از دارو یا روش های دیگر می تواند تشنج ناشی از تب را کاهش دهد.
• برای پیشگیری از صرعی که در اثر سکته مغزی روی می دهد باید ابتدا از وقوع سکته مغزی جلوگیری کنیم. پیشگیری یا کنترل فشارخون بالا، دیابت و چاقی و اجتناب از مصرف دخانیات و الکل به پیشگیری از سکته مغزی کمک زیادی می کند.
• عفونت های سیستم عصبی مرکزی از علل شایع صرع در مناطق گرمسیری می باشد، منطقه ای که بسیاری از کشورهای با درآمد پایین و متوسط در آن قرار دارند. از بین بردن انگل ها در این مناطق و آموزش جلوگیری از ایجاد عفونت، می تواند تاثیر زیادی روی کاهش میزان صرع داشته باشد.
مطالعه نمائید: رفع خطر جاماندن وسایل جراحی در بدن بیمار با میز هوشمند اتاق عمل محققان ایرانی
اکثر افراد مبتلا به صرع می توانند با دریافت کمک های درمانی، وضعیت خود را بهبود بخشند. درمان مناسب به آنها کمک می کند که تشنج های کمتری داشته یا حتی آن را به طور کامل از بین ببرند:
• دارو: درمان اصلی صرع، داروهایی به نام ضد صرع می باشد.
• جراحی: برداشتن بخش کوچکی از مغز که باعث تشنج شده است، می تواند درمان مناسبی برای صرع باشد.
• قرار دادن یک وسیله الکتریکی کوچک در داخل مغز که به کنترل تشنج کمک می کند.
• رژیم غذایی: استفاده از رژیم غذایی خاص به نام رژیم کتوژنیک که می تواند به کنترل تشنج کمک کند.
سید مبین هاشمی، دانشجو علوم تغذیه دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی تهران
پیشنهاد می کنیم بخوانید: بخش های تشکیل دهنده یک سلول عصبی و دستگاه هورمونی از درس زیست شناسی
منابع:
۱_ https://www.nhs.uk/conditions/epilepsy/
۲_ https://www.nhs.uk/conditions/epilepsy/symptoms/
۳_https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/epilepsy
۴_ https://www.epilepsy.com/what-is-epilepsy
۵_ https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/epilepsy/symptoms-causes/syc-20350093
منبع: ایران مدرس (استفاده از مطالب با ذکر منبع و لینک به ایران مدرس مجاز است)
